ALİF ART
Gravür, Harita ve Kitap Müzayedesi – VII
42
çekilen nadir fotoğraflara yer verilmektedir. Fotoğraflarda insan
tipleri, sosyal yaşam, ulaşım, mimari, doğal güzellikler, demiryolu
köprüleri ve tünelleri gibi unsurlara yer verilmiştir. Kitabın sonundaki
haritada Osmanlı demiryolu hatları Alman, Fransız ve İngiliz olmak
üzere işletmeci ülkelerine göre gösterilmiştir. Müzayedelerimizde ilk
defa görülmektedir.
Ğ
1.900
€
680
143
[Yazarından imzalı, çok nadir bir Osmanlı
Demiryolları kitabı]
Robert le Coq de Kerland, Un Chemin de Fer en Asie Mineure, Arthur
Rousseau, Paris, 1907
. 156, [1] s, 1 harita,
yazarından imzalıdır
,
25 x 16 cm, kağıt kapağında. Anadolu demiryolu tarihi ve özellikle
Bağdat demiryolu ve bu hat ile alakalı olarak uluslararası arenada
meydana gelen olaylar üzerine son derece nadir bir kitaptır. Kitap
4 bölümden oluşmaktadır; bu bölümlerde sırasıyla hattın tarihçesi,
bu hatla ilgili olarak yapılan Osmanlı-Alman konvansiyonu, hattın
geçtiği kentlerle ilgili bilgiler ve belli başlı ülkelerin hat ile alakalı
izlediği siyaset anlatılmaktadır.
Ğ
750
€
270
144
[Bağdat Demiryolu ve Osmanlı İmparatorluğu’nun
yıkılış öyküsü hakkında 3 kitap]
a.
Morris Jastrow, the War and the Bagdad Railway, J. P. Lippincot
Company, Philadelphia and London, 1918
(3. baskı). [1], 160 s, metin
içinde 14 adet fotoğraf, arka kapak içinde 1 katlanır harita, 19.5 x
13 cm, şömizli bez cildinde. 20. yüzyıl başında Bağdat Demiryolu,
Doğu sorunu ve olası çözümleri… Yazar, Doğu Sorunu’nun temel
nedenlerinden biri olarak gösterdiği Bağdat Demiryolu meselesini,
Osmanlı İmparatorluğu’nu ve Dünya sahnesinin o dönemdeki
çalkantılarıyla olan ilişkisini araştırmaktadır. Jastrow Doğu Savaşını
anlattığı kitabında önce Asya’nın, ardından Bağdat Demiryolunun
tarihini aktarmış, son bölümde ise konuya ilişkin gözlem ve
önerilerini sunmuştur. Yazar, kitabın son bölümünü I. Dünya
Savaşı’nın 1914’teki çevresiyle 1917’deki durumu arasındaki farkı
belirginleştirmek ve Doğu Sorunu’na bir çözüm önermek amacıyla
kaleme almıştır. Şömizli olarak bulmak son derece zordur.
b.
J[ohn] A[ugustine] Zahm, From Berlin to Baghdad and Babylon, D.
Appleton, New York, MCMXXII [1922]
. xiii, 528 s, ex-library, 22.5 x 15
cm, bez cildinde. Bağdat Demiryolları ve Osmanlı İmparatorluğunun
yıkılış öyküsü… Osmanlı İmparatorluğu’nun coğrafi durumu,
topraklarının zenginliği ve Sultan’ın hükümetinin dengesizliği,
Bağdat Demiryolu’nu 20. yüzyılın en önemli dünya meselelerinden
biri yapmıştır. Bağdat Demiryolu’nun güzergahı ekonomik, politik ve
askeri açıdan dünyanın en önemli bölgelerinden biridir. Müzayedeye
sunduğumuz bu kitap, Bağdat Demiryolu’nun hikâyesi çerçevesinde
Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşünün tarihini de aydınlatıyor.
Ayrıca Osmanlı olgusunu, tarihi ve güncel çerçevesi içinde
açıklamaya çalışıyor.
c.
Edward Mead Earle, Turkey, the Great Powers and the Bagdad
Railway, a Study in Imperialism, the Macmillan Company, New York,
1923
. xiii, 364 s, 2 harita, 19.5 x 12.5 cm, bez cildinde. Edward Mead
Earle (1894-1954) Columbia Üniversitesi’nde lisans, yüksek lisans
ve doktora eğitimi almış, I. Dünya Savaşı süresince, Topçu Sınıfı ve
Hava Kuvvetleri’nde teğmen olarak görev almıştır. I. Dünya Savaşı’na
müteakip Yakın Doğu’ya kapsamlı ziyarette bulunan Earle, 1926
yılında özellikle Amerikan diplomasi tarihi alanında askerî meseleler
uzmanı olarak tanınmıştır. Tarihe ve uluslar arası ilişkilere meraklı
olanlar Bağdat Demir ve Petrol Yolunun hikâyesinde, modern iktisadi
emperyalizmi ve bunu çok ötelere uzanan sonuçlarını incelemek için
çok zengin bir laboratuvar malzemesi bulacaklardır. Bu kitap
Bağdat
Demir ve Petrol Yolu Savaşı
1903-1923 (İstanbul, 2003) Türkçe
olarak da yayınlanmıştır.
Ğ
750
€
270
145
[Hicaz Demiryolu üzerine 2 kitap]
a.
Jacob M. Landau, The Hejaz Railway and the Muslim Pilgrimage,
A Case of Ottoman Political Propaganda, Wayne State University
Press, Detroit, 1971
. 294, [1] s, metin dışında 15 resim, 1 harita,
ex-library, 23.5 x 15 cm, bez cildinde. Jacob M. Landau, Yıldız
sarayı kütüphanesinde muhafaza edilen bir yazmayı etüd ediyor.
Muhammed Arif tarafından yazılan yazma kitap Hicaz demiryolunun
inşa edilmesi için II. Abdülhamid döneminde Suriye ve Arabistan
Arapları üzerinde yürütülen propaganda faaliyetlerine destek
vermek gayesi ile yazılmıştır. Son derece nadir bir kitaptır.
b.
William Ochsenwald, The Hijaz Railroad, University of Virginia
Press, Charlottesville, 1980
. xvi, [1], 169 s, 4 fotoğraf, 2 harita, 24
x 15.5 cm, şömizli bez cildinde. Döneminde bir 3. Dünya ülkesi
tarafından finanse edilen, inşa edilen ve işletilen ilk demiryolu hattı
olma özelliğini taşıyan Hicaz demiryolu üzerine yapılan ilk kapsamlı
araştırma özelliğini taşıyan bu eserde hattın tarihi siyasi, diplomatik,
ekonomik, teknolojik, sosyal ve askeri yönleri ile birlikte anlatılmaktadır.
Ochsenwald, Hicaz demiryolunun inşa edilme nedeni olarak Sultan II.
Abdülhamid’in Avrupa’nın ekonomik ve askeri gücüne karşı koymak
istemesi ve Osmanlı ülkesinin bu zor kontrol edilen eyaletinde merkezi
hükümet kontrolünün sağlamak istemesi olarak göstermektedir.
Hicaz demiryolu kitapta giriş, inşaat süreci, finansman, operasyon,
hattın bölge halkı üzerindeki etkileri ve sonuç bölümleri altında
incelenmektedir.
Ğ
400
€
145
146
[Osmanlı dönemi ve sonrasında Ortadoğu’da
demiryolu ulaşımı hakkında 2 kitap]
a.
Hugh Hughes, Middle East Railways, Continental Railway Circle,
Kenton, 1981
. 128 s, metin içinde birçok fotoğraf ve harita, 23.5 x 18
cm, kağıt kapağında. Mısır, Filisin, İsrail, Suriye, Lübnan, Arabistan,
Ürdün, Irak ve İran’ın demiryolu şebekeleri ve kullanılan buharlı
lokomotifler. Lokomotiflerin üretim yerleri ve üreticileri, fabrikasyon
numaraları, teknik bilgileri ve hizmet verdikleri güzergahları dahil
olmak üzere daha birçok konuda oldukça detaylı açıklamara yer
veren kaynak niteliğinde bir kitap.
b.
Shereen Khairallah, Railways in the Middle East 1856-1948
(Political and Economic Background), Librairie du Liban, Beirut,
1991
. xii, 233 s, 6 harita (2’si ön ve arka kapak içinde), 22 x 14.5
cm, şömizli bez cildinde. Elimizdeki kitap 1856-1948 yılları arasında
Ortadoğu’da inşa edilen demiryolu hatlarını tarihi, coğrafi, ekonomik
ve siyasî yönleri ile incelemektedir. Osmanlı İmparatorluğu
