25
73
[İstanbul ve çevresinin kuşları için ender bir
kaynak]
Amédée Alléon, Nouveaux Procédés de Taxidermie. Accompagnés
de quelques Impressions Ornithologiques, de Photographies des
Principaux Types de la Collection de l’Auteur à Makri-Keui, prés
Constantinople et de Physionomie de Rapaces sur Nature. L. Mulo,
Paris, 1898
. [8], xv, 116 s, 132 fotoğraf, 28 x 19 cm, kağıt kapağında.
Amédée Alléon’un (1838-1904) doğum ve ölüm yeri İstanbul’dur. Bu
kitap Boğaziçi, Bakırköy, Yeşilköy ve Marmara havzasında yakaladığı
kuşlar ve bunların konservasyonu ile ilgili bilgiler içeren enteresan ve
nadir bir eserdir. Eserde taksidermi (teşhir amacıyla hayvan doldurma)
bilimindeki yeni uygulamalara da yer verilmiştir. Yazarın koleksiyon
yapmak amacıyla topladığı ve daha sonra içini doldurduğu kuşlara
ait büyük bir bölümü tam sayfa olan 132 fotoğraf kitabın ana
eksenini oluşturmaktadır. Alléon, çalışmalarından ötürü, Mecidiye
Nişanı da dahil olmak üzere pek çok ödül kazanmış önemli bir bilim
insanıdır. Türkiye’nin ornitolojisi hakkında Türkçe kaynaklara bile
nadiren rastlanmakta olduğundan elimizdeki kitabın önemi daha da
artmaktadır.
Ğ
600
€
215
74
[Metni ile olduğu kadar gravürleri ile de dikkat
çeken bir eser]
Joseph Marie Jouannin [metin yazarı] ve Jules van Gaver [gravür
sanatçısı], Turquie, Firmin Didot Frères, Paris, MDCCCXL [1845]
. 462,
[2] s, 96 gravür, 1 katlanır harita, 21 x 13 cm, karton cildinde. 1803-
1810 yılları arasında İstanbul’da bulunan Fransa Kralı’nın Doğu
dilleri tercümanı Jouannin (1783-1844) Osmanlı İmparatorluğunun
başlangıcından II. Mahmud’un saltanatına kadar olan dönemi
kapsayan Osmanlı Tarihi özellikle gravürleri ile dikkat çekmektedir.
96 adet gravür genellikle Grelot, Barlett, d’Ohsson gibi önemli
kaynaklardan alınmıştır. Jouannin Fransa kralının birinci tercümanı
ve College Louis le Grand’da direktördü. İstanbul’da bulunan Ecole
des Jeunes de Langues’de okudu. 1803-1810 arasında Ortadoğu’yu
gezdi. 1817-1826 arasında bölgeye ikinci bir gezi daha yaptı.
Jouannin’in topladığı materyal Dupre, Tancoigne, Andreossy gibi
döneminin yazarlarına kaynak olmuştur. l’Univers Histoire et
Description de Tous les Peuples dizisi içinde yayınlanmıştır. Bu eserin
Osmanlı İmparatorluğu Askerlik Sanatı Örf ve Adetleri
(İstanbul,
2000) başlığıyla Türkçe çevirisi yayınlanmıştır. Blackmer 889, Atabey
614.
Ğ
750
€
270
75
[Kâtip Çelebi’nin adını taşıyan basılmış ilk
kitap “Takvîmü-t Tevârih”]
Kâtip Çelebi, Cronologia Historica scritta in lingua Turca, Persiana,
Araba da Hazi Halife Mustafa, e tradotta nell’ Idioma Italiano Da Gio:
Rinaldo Carli, Consacrata all’ Illustrissimo, & eccellentissimo Sig Gio:
Battista Donado, Venetia, Andrea Poletti, M.DC.XCVII [1697]
.
206 s,
22 x 15 cm, vellum cildinde, ilk iki sayfasında rutubet izi mevcuttur.
Kâtip Çelebi’nin adını taşıyan basılmış ilk kitap. Ünü dünyayı sarmış
Kâtib Çelebi’ye Batılılar büyük ilgi göstermişlerdir. Kâtib Çelebi’nin
eserlerinden yapılan ve yazma halinde kalan birçok çeviri vardır.
Basılan ilk kitabı ise
Takvîmü-t Tevârih
’tir. Eser İtalyancaya tercüme
edilmiş ve ünlü tarihçimizin ölümünden sadece kırk yıl sonra 1697’de
Venedik’te yayınlanmıştır. Bu kitap Kâtib Çelebi’nin herhangi bir
dilde basılan ilk kitabıdır. Bir anlamda da
Takvîmü- t Tevârih
’in
ilk baskısıdır. İbrahim Müteferrika baskısı, bu kitaptan 36 yıl sonra
piyasaya çıkmıştır. Tarihler Takvimi’nin İtalyanca çevirisinin adı
Cronologia Historica scritta in lingua Turca, Persiana & Araba
’dır. Yazarı Hacı Halife Mustafa olup İtalyancaya Giovanni Rinaldo
Carli tarafından çevrilmiştir. Kendisi Venedik Cumhuriyeti’nin
dragomanlarından olup bu çeviriyi bir dönem İstanbul’da balyoz
[büyükelçi] olan Battista Donado’nun teklifi üzerine yapmıştır.
Kitap, yayınlandığı sırada Senatör ve Büyük Bilge konumundaki
Donado’ya ithaf edilmiştir.
Takvîmü-t Tevârih
Türkçeden yabancı
dillere çevrilerek basılan ilk kitaplardan biridir. Kâtib Çelebi’nin başka
bir dilde yayınlanan ilk kitabıdır. Cronologia Historica,
Takvimü-t
Tevârih
’in, çeviri de olsa, ilk baskısıdır. Çelebi’nin vefatının kırkıncı
yılına rastlayan bir tarihte yayınlanması belki bir rastlantı değildir.
Çünkü Rinaldo Carli ‘Okuyucuya’ başlıklı bölümde onun 1657’de
öldüğünü yazmaktadır. Kitap öteden beri çok nadir bir eserdir.
Giambatista Toderini daha 1780’li yıllarda şöyle yazıyor: “Carli’nin
tercümesi çok nadir bir kitaptır, Capo d’Istria’dan bana İstanbul’a
yollayan arkadaşım sayesinde bir nüshasını bulalı henüz iki yıl oldu”.
Ğ
8.000
€
2.860
76
[Fransızların Evliya Çelebisi Le Gouz’un Türkiye
ve İran üzerinden Hindistan’a seyahati]
La Boullaye Le Gouz, Les Voyages et observations du sieur de la
Boullaye le Gouz, gentil-home Angevin, Paris & Troyes, Gervais
Clovsier, 1657.
[12], 568, [10] s, metin içinde naïf tahta baskı
resimler, 141. sayfada küçük bir yırtık vardır, 25 x 16 cm, dönem
cildinde. 1640’lı yılllarda Türkiye ve İran üzerinden Hindistan’a
yapılan bir seyahatnamedir. Yazar daha sonra Suudi Arabistan,
Mezopotamya, Lübnan ve Mısır yoluyla Avrupa’ya dönmüş, 1650’de
Livorno’ya ulaşmıştır. Kitapta İngiltere ve İrlanda’ya 1643’te yaptığı
kısa seyahate dair bilgiler de vardır. Müzayedeye sunduğumuz
75
