31
özellikle iki kaynağa dayanmaktadır. Bunlardan biri müzayedemizde
sunulan kitaptır. Yunan işgali döneminde ABD İzmir Konsolosu bu-
lunan ve şehre Türk ordusunun girmesiyle 11 Eylül 1922 günü (yan-
gından önce) İzmir’den ayrılan George Horton’un emekliye ayrıldık-
tan sonra yayınladığı bu kitabın her iki baskısı da oldukça nadirdir.
Ğ
250
€
80
112
[Demirbaş Şarl’ın Osmanlı İmparatorluğu’na
ilticası]
N[eculai]. Iorga, Storia del Soggiorno di Carlo XII in Turchia Scritta
dal suo Primo Interprete Alessandro Amira e pubblicata da N. Iorga.
I. V. Socecu, Bucarest, 1905
. 98, [1] s, 24 x 17 cm, kağıt kapağında.
Demirbaş Şarl’ın (1682-1718) Türkiye günleri. Yeniçeriler ve tarih-
çiler cesaretinden ve savaşlarda gösterdiği başarılardan dolayı ona
Demirbaş Şarl derdi. İsveç Kralı XI. Şarl’ın oğlu olan Demirbaş Şarl,
1697 yılında babasının yerine kral olmuştur. Rusya, Danimarka ve
Polonya arasındaki ittifakı bahane edip, Danimarka’ya savaş açmış
ve büyük bir zafer kazanmıştı. Daha sonra Rusya ve Polonya’ya savaş
açmıştır. Rus Çarı Deli Petro karşısında önceleri başarılı olduysa da,
Moskova’ya kadar ilerlediği sırada kışın ve ordusundaki salgın has-
talığın etkisiyle Putlava’da yenildi. O dönem Osmanlı sınırları içinde
bulunan Bender’e iltica etti. Demirbaş Şarl burada beş sene gibi uzun
bir süre oturmuş, bu zaman zarfında Osmanlı Devleti’ni Ruslara karşı
sürekli kışkırtmıştır. Baltacı Mehmed Paşa’nın Rus Çarı Deli Petro’yu
yenmesiyle sonuçlanan Prut Savaşı, onun teşvikiyle çıkmıştı. Prut
Savaşı sonunda Ruslarla barış antlaşması yapıldığı halde Osman-
lı Devleti’ni savaşması için kışkırtmaya devam eden Demirbaş Şarl,
Bender’den çıkarılmak istendi. Direnen Şarl sonunda ele geçirilerek
Dimetoka’da hapsedildi. Fakat kaçmayı başaran Demirbaş Şarl, Ma-
caristan ve Almanya üzerinden İsveç’e geçmeyi başardı ise de orada
boğularak öldürüldü (1718). Romanya basımı olan bu nadir kitap
müzayedelerimizde ilk defa görülüyor.
Ğ
400
€
130
113
[1843 yılında Ortadoğu’da seyahatler]
Ant[oine] M[arie]. Chenavard, Relation du Voyage fait en 1843-
44, en Grèce et dans le Levant, Léon Boitel, Lyon, 1846
(1. baskı).
[8], 173, [2] s, 23 x 15 cm, lüks deri cildinde. Lyon Kraliyet Güzel
Sanatlar Okulu’nda profesör olan mimar Antoine Marie Chenavard,
Eski Yunan sanatlarının hayrandır. Bu nedenle hiçbir maddi çıkar
gözetmeden Eski Yunan sanatını incelemeye karar vermiş ve Eylül
1843 ile Ocak 1844 tarihleri arasında Anadolu ve Yunanistan’da
kalmış, ayrıca Mısır’a da uğramıştır. Bu seyahatte yazarın yanında
Pantheon’u dekore eden bir sanatçı olan erkek kardeşi Paul, mimar
Dalgabio ve ünlü ressam Etienne Rey de bulunmuştur. Chenavard,
bu yolculuklarda Atina, Delphes, Korfu, İthaka adası, Truva, İzmir
ve Efes gibi antik Yunan uygarlığının Ege havzasındaki en önemli
merkezlerinin yanısıra Kahire ve Memphis gibi Kuzey Afrika’daki
örneklerini birer birer gezmiştir. Eserde yukarıda sayılan merkez-
lerin yanı sıra Marmara Havzası, İstanbul ve Galata’ya da değinil-
mektedir. Blackmer 332.
Ğ
900
€
290
114
[Kafkasya ile ilgili Almanca 3 kitap]
a.
Paul Rohrbach, Vom Kaukasus zum Mittelmeer. Eine hochzeits-
und Studienreise durch Armenien, Druck und Verlag von B. G. Teub-
ner, 1903
. vi, [1], 224 s, metin içinde birçok fotoğraf, 24.5 x 17 cm,
bez cildinde.
b.
Paul Willi Bierbaum, Streifzüge im Kaukasus und in Hocharmeni-
en (1912), Mit 3 Karten und 55 Illustrationen, Druck und Verlag: Art.
Institut Orell Füsli, Zürich 1913
. 278, [1] s, 55 resim, 3 harita, 19 x 12
cm, bez cildinde.
c.
Carl Egger, Im Kaukasus. Bergbesteigungen und Reiseerlebnisse
im Sommer 1914, Frobenius, Basel, 1915
. [1], 144 s, metin içinde 78
fotoğraf, metin sonunda 1 katlanır panorama, [2] s. kitapçı reklamı,
15.5 x 22.5 cm, bez cildinde. Kafkas Dağları’nı konu eden bir dağcılık/
seyahat kitabıdır.
Ğ
500
€
160
115
[Tüm yönleriyle 1920 Türkiye’si üzerine bir
salnâme]
C. H. Courthorpe-Munroe, General Report on the Trade and Econo-
mic Condition of Turkey for the Year 1919, Department of Overse-
as Trade, London, 1920
. 191 s, 1 katlanır harita, 32 x 21 cm (folyo),
kağıt muhafazasında. İstanbul’da Britanya Yüksek Komiserliği’nin
sekreterliğini yapan C. H. Courthorpe-Munroe tarafından hazır-
lanan salname niteliğindeki bu eser imparatorluğun çöküş süre-
cinin hızlandığı, yeni bir devletin filizlerinin yeşerdiği tarihimizin
en kritik dönemlerinden birinin ticari ve ekonomik yönden adeta
fotoğrafını çekiyor. Bir ülkenin ekonomisi ile ilgili olarak akla gele-
bilecek tüm bilgilere fazlasıyla yer veren bu kapsamlı araştırmada
finansal yapı (kağıt para dolaşımı, Türk Lirası’nın değeri ve yaban-
cı para birimleri karşısındaki değeri, savaş borçları, dahili borçlar,
bankacılık sistemi ve faaliyette bulunan yerli, yabancı bankaların
isimleri), üretim ve endüstri başlığı altında doğal kaynakların vila-
yetlere göre dağılımı, tarım, hayvancılık ve ormancılık (kerestecilik,
ipekböcekçiliği, zeytinyağı ve sabun imalatı, deri ve kürk üretimi,
haşhaş tarımı, incir üretimi, kuruyemişler, bağcılık), halıcılık, işçi
yevmiyeleri, çalışma saatleri, yabancı kaynaklı şirketler, Anadolu ve
Trakya’nın belli başlı vilayetlerinin ekonomik durumunu özetleyen
resmi raporlar, ticaret (ithal edilen ürünler, rekabet şartları, ülke
içinde ticaret yapmak için gereken pratik bilgiler, ticarete konu
olabilecek belli başlı ürünler (metaller, tekstil ürünleri, konfeksi-
yon ürünleri ve ayakkabılar, taşıma araçları, motorlar, kimyasal ve
tıbbi maddeler, parfümler, sinema makineleri, mobilya, şekerleme,
kağıt, cam, inşaat malzemeleri, elektrikli aletler), maden cevherleri,
yasama, yürütme ve yargı sistemleri, sosyal durum, ulaşım sistemi
(demiryolları, karayolları denizyolları ve diğer su yolları, taşımacılık
yapan kuruluşlar, havacılık). Kitabın sonunda ithalat ve ihracatla
ilgili istatistiki bilgilere yere veren beş tablo yer alıyor. Bu nadir
kitap bir asır önceki Türkiye’yi tüm yönleriyle ele alıyor. Nereden
nereye geldiğimizi görmek isteyenlere.
Ğ
600
€
190
