ALİF ART
Gravür, Harita ve Kitap Müzayedesi – VII
66
253
[İki adet, Osmanlı ve İslam dünyası tarih atlası]
a.
Donald Edgar Pitcher, An Historical Geography of the Ottoman
Empire, from earliest times to the end of the sixteenth century,
Londra, E.J. Brill, 1972
. x, 171 s, xxxvi adet renkli katlı harita,28 x
21.5 cm, şömizi cildinde.
b.
William C.Brice, An Historical Atlas of Islam, Leiden, E.J. Brill,
1981
. viii, 71 s., 56 adet renkli harita, 42 x 29 cm, şömizli cildinde.
Ğ
350
€
125
254
[İstanbul’u tasvir eden gravürlü kitapların en
güzellerinden biri]
[Julia] Pardoe, the Beauties of the Bosphorus. Illustrated in a series of
views of Constantinople and its environs, from original drawings by W.
H. Bartlett. Virtue and Co, London, tarihsiz [c 1855]. / The Danube: its
History, Scenery, and Topography. By William Beattie, M.D., Splendidly
illustrated, From Sketches taken on the Spot, By Abresch, and Drawn
By W. H. Bartlett, ESQ. Virtue and Co., London, tarihsiz [c 1855].
8 cilt:
c.1 23 gravür, xii, 1 – 38. sayfalar; c.2 - 23 gravür, 39 – 86. sayfalar;
c.3 - 23 gravür, 1 harita, 87 – 134. sayfalar; c.4 – 24 gravür, 135 – 164.
sayfalar; 1 – 20. sayfalar; c.5 - 23 gravür, 1 harita, 21- 68. sayfalar;
c.6 - 24 gravür, 69 – 116. sayfalar; c.7 - 13 gravür, 117 – 180. sayfalar;
c.8- 13 gravür, 1 harita, 181 – 236. Sayfalar; 165 - 172. sayfalar
(Bu sayfalar, Pardoe’un eserine ait sayfalardır; gravürler, ciltlenmesi
gerektiği sırayla ciltlenmemiştir. İki eseri bir araya getiren bu nüshada,
toplam 166 gravür ve 3 harita mevcuttur.) 28 x 22,5 cm, kırmızı renkli,
yaldızlı, desenli bez ciltlerinde. Miss Julia Pardoe (1806-1862) tanınmış
bir İngiliz yazarıdır. Miss Pardoe 1835 yılında İstanbul’a geldi. Gerçek
amacı Yunanistan, Türkiye ve Mısır’ı görmekti. Ancak, İstanbul’a
gelince şehrin büyüsüne kapılarak dokuz ay boyunca İstanbul’da kaldı.
Sultan II. Mahmud’un başta olduğu bu dönemde İstanbul’un eşsiz
doğa güzellikleriyle dolu Boğaziçi’ni, halkın eğlence yerlerini, anıtlarını
ve çarşılarını dolaşmış, bayram ve Saray’ın düğün alaylarına katılmış,
çeşitli sosyal konumdaki kişilerin konaklarında bulunmuştur. Ayrıca
Bursa ve Uludağ yöresine de gitmiştir. Bütün bu yaşadıklarını büyük
yansızlıkla yazıya döken, doğaya ve şiire tutkun Pardoe, gördüklerini
en ince ayrıntısıyla adeta resmeder gibi betimlemiştir. Özellikle Batı’da
var olan Osmanlı ile ilgili yanlış ve olumsuz kanıları, haksız önyargıları
silmiştir. Eşsiz gözlem gücü, ince sezgi kabiliyeti ve derin duygu
yoğunluğu, ülkemizi ve insanlarını bütün içtenliğiyle sevip sarmasıyla
birleşince müzayedemizde sunduğumuz bu eşsiz kitap gerçeğe
dönüşmüştür. Kitabın gravürlerini çizen William Bartlett (1809-
1854) ünlü İngiliz gravür sanatçısıdır. 1840’ların ortalarından itibaren
Balkanları ve Ortadoğu’yu gezdi. Kitaplara çizdiği desenlerle tanındı. Bu
alandaki istekler dolayısıyla birçok ülkeyi gezdi. Bartlett, J. Pardoe’nin
kitabını resimlemek için 1835’te İstanbul’a geldi. Hazırladığı gravürler
İstanbul’un o yıllardaki görünümünü aksettirmesi bakımından bugün
birer belge durumundadır. Çeliğe hakkederek basılmış bu gravürler
değişik hakkaklar tarafından işlendiğinden kaliteleri farklıdır. Ayrıca
hakkaklar gravürleri zaman zaman orijinallerinden değişik biçimde
işlemişlerdir. Bartlett’in büyük bir ustalıkla çizdiği resimler Miss
Pardoe’nin mükemmel metni ile birleşince The Beauties of the
Bosphorus, gravürlü İstanbul kitapları arasında müstesna bir yere sahip
olmuştur. Kitabın 2. bölümünü oluşturan
The Danube
kitabında Tuna
nehrinin Orta Avrupa’da doğduğu yerden Karadeniz’e döküldüğü yere
kadar geçtiği bölgelerde yer alan yerleşim merkezleri tanıtılmaktadır.
Blackmer 1254, Atabey 922.
Ğ
3.000
€
1.070
255
[Gravürleriyle ön plana çıkan bir Osmanlı
Tarihi]
Jean-Antoine Guer, Moeurs et usages des Turcs, leur religion,
leur gouvernement civil, militaire et politique, avec un abrege de
l’histoire Ottomane, Paris, Mignot & Piget, MDCCXLVII [1747]
. 2
cilt: c.1 – xxiv, 453, [[21] s, 11 gravür, c.2 – viii, 537, [3] s, 16 gravür,
30 x 23 cm, döneminin ciltlerinde. Çalışma, Osman Gazi’den 1.
Mahmud’a kadar olan dönemdeki Osmanlı tarihini kapsamaktadır.
Özellikle saray, askeri teşkilat, gelenek ve görenekler, giyim tarzları
ve dini yaşam ele alınmıştır. Konuyla ilgili olarak kendinden önce
254
255
