ALİF ART
Gravür, Harita ve Kitap Müzayedesi – VI
50
İzmir’e kadar seyahat ederler. Wheler ve Dr. Spon İzmir’de bir süre
kalıp civardaki antik şehirleri gezdikten sonra güneyde Milas’a kadar
giderler. Wheler’in amacı notlarında da belirttiği üzere okuyucuya
önceki seyyahlardan farklı olarak kendi gözlemlerine dayanan bilgi-
ler aktarmaktır. Uzman olmadığı konularda da kendi gözlemlerinin
yanı sıra o konularda uzmanlaşmış kimselerin bilgilerine başvurmuş-
tur. İstanbul’un topoğrafyası hakkında Mr. Smith’den faydalanmıştır.
Altı bölümden oluşan bu seyahatnâmenin ilk 3 bölümü Venedik’ten
İstanbul’a yolculuk, İstanbul ve çevresiyle Anadolu’ya seyahat, ka-
lan 3 bölüm ise Atina ve Yunanistan’ın diğer bölgeleri hakkındadır.
Blackmer 1787, Atabey 1329 [Antwerp, 1689 baskısı].
Ğ
4.000
€
1.300
192
[Yeni bitkiler bulmak için 1700 yılında
Anadolu’yu gezen bir seyyahın
seyahatnâmesi]
Joseph Pitton de Tournefort, Relation d’un Voyage du Levant fait par
ordre du Roi, Amsterdam, Aux dépens de La Compagnie, MDCCXVIII
[1718]
[3. baskı]. 2 cilt tek bir kitap içerisinde: 188, [1], 208, [2] s, 152
gravür, 1. cilt içerisinde 2 katlanır harita, 2. cilt içerisinde 1 katlanır
harita, 24.8 x 19,8 cm, deri cildinde. Fransa krallık bahçelerinin, başka
bir deyişle günümüzdeki Doğa Tarihi Müzesi’nin bitkibilimcisi Joseph
Piton de Tournefort, bu kurumun düzenlediği araştırma gezilerinin
öncüsüdür. 14. Louis ve bakanı Pontchartrain’in buyruğuyla yeni bitki-
ler bulmak göreviyle 1700’de Levant’a gönderilen Tournefort, yalnızca
bitkibilimcilik görevini yapmakla yetinmemiş, doğmakta olan Aydın-
lanma çağının Doğu insanları ve toplumlarına yönelik yeni bakışını da
biçimlendirmiştir. Anlatısının 1. cildi, Ege Adaları’nın hemen hemen
eksiksiz bir incelemesini kapsar. Otuz beş ada ve adacığı ziyaret eder
ve başka adaları da yerinde derlediği bilgilerle betimler. Tournefort bu
adalara günümüzün bir turisti gibi bakmaz, bunun yerine rüzgarların
ve korsanların kemirdiği bir toplumu, salgın hastalıkları, bâtıl inançları,
günlük yaşamları ve acımasız yöneticileri ile ilk kez açık seçik gözler
önüne serer. Tournefort 2. ciltte önce uzun uzun İstanbul’u anlatır.
Sonra da Anadolu’yu boydan boya aşarak bizi 18. yüzyılın hemen baş-
larındaki Tokat, Trabzon, Kars, Ağrı, Amasya, Ankara, Erzurum, Bursa
ve İzmir ile yüzlerce Osmanlı kasabasına götürür. Tournefort kendini
Osmanlı topraklarıyla da sınırlamaz, Tiflis ve Erivan’a (Revan) kadar
gider ve ona tamamen yabancı bir dünyayı yorumlamaya çalışır. Gezi-
leri sırasında İran’ı Batıya bağlayan ve Anadolu boyunca uzayıp giden
büyük kervan yollarını kullanır, ilk bakışta birbirine karşıt gibi görünen,
ama aslında hep birbirine bağımlı olan ve birbirini tamamlayan Doğu
ve Batı dünyaları arasındaki bağların önemini vurgular. Atabey 959 [1.
baskı], Blackmer 1326 [1. baskı].
Ğ
5.000
€
1.615
193
[Samsun ile alakalı nadir bir kitap]
R[amire-Pie-Maxime]. Vadala, Samsoun, Passé - Présent - Avenir,
Librairie Orientaliste Paul Gethner, Paris, 1934
. vi, 135 s, metin
dışında 8 levha, 25 x 17 cm, kağıt kapağında. 1925-1934 arasın-
da Fransa’nın Samsun konsolosu olarak görev yapan R. Vadala’nın
Samsun’un tarihi, o sıradaki durumu ve geleceğine ilişkin öngörüle-
rinden oluşan kitabı dönemi yansıtan bol miktarda fotoğrafla zen-
ginleştirilmiştir. Çok nadir bir monografidir.
Ğ
400
€
130
194
[Mustafa Reşit Paşa hakkında çok nadir bir
biyografi]
Hippolyte Castille, Réchid-Pacha, Ferdinand Sartorius, Paris, 1857
.
60, [2] s, biri katlanır 2 levha, 14 x 9 cm, kağıt kapağında. Fransız
yazar Hippolyte Castille (1820-1886),
19. yüzyılın önemli kişileri-
nin biyografilerini ele aldığı
Portraits historiques du dix-neuvième
siècle
dizisinin bu minik kitabında Koca lakaplı Mustafa Reşit Paşa’yı
(1800-1858) anlatır. Mustafa Reşit Paşa sadrazamlık, dışişleri ba-
kanlığı Paris ve Londra elçiliği yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.
Osmanlı Devleti zamanında Hatt-ı Şerif-î 3 Kasım 1839 tarihinde
Koca Mustafa Reşit Paşa tarafından Gülhane Parkı’nda okunarak
ilân edilmiştir. Tanzimat döneminin önde gelen üç siyasi liderinden
biridir. Küçük boyutlu bu kitapta da -serinin diğer kitaplarında ol-
duğu gibi- anlatılan kişinin portresini gösteren gravür ile elyazısı ve
imza örneğini gösteren faksimile sayfaya yer verir.
Ğ
250
€
80
195
[Sultan Abdülmecid üzerine manzum eser]
[Auguste-Marseille] Barthélemy, Au Sultan Abd-Ul-Medjid, Typog-
raphie de Plon Frères, Paris, MDCCCLIV [1854]
. 16 s,
yazarından
ithaflı ve imzalı
, 27 x 18 cm, kağıt kapağında. Auguste-Marseille
Barthélemy’nin Sultan Abdülmecid üzerine manzum eseri. Auguste-
Marseille Barthélemy (1796-1867) Marsilya’da dünyaya gelmiş
Fransız hiciv şairidir. 1829 yılında Napolyon’un oğlu ile ilgili yazdığı
“
Fils de l’homme
” adlı bir şiir nedeniyle 1000 frank para ve hapis
cezasına çarptırılır. 1830’daki Temmuz Devriminin akabinde serbest
bırakılır ve Méry ile birlikte halkın kazanmış olduğu bu zaferi kutlar.
Müzayedelerimizde ilk defa görülmektedir.
Ğ
250
€
80
192
