11
22
[Türkiye’de Rum, Ermeni, Marunî kiliselerinin
gelenek ve ritüelleri]
Sieur de la Croix, L’Etat présent des nations et églises Grecque, Ar-
menienne et Maronite en Turquie. Paris, Pierre Hérissant, M.DC.CXV
[1715].
[24], 266, [16] s, renkli başlık sayfası, 17 x 12 cm, dönemin
cildinde. Osmanlı devletindeki Rum, Ermeni ve Marunî kiliselerini, bu-
radaki adetleri, ritüelleri, seremonileri, kiliselerin benzerliklerini ve ay-
rılıklarını derin bir gözlem sonucunda ortaya koyan bu çok nadir eser
Atabey’de yanlışlıkla Petis de la Croix’ya atfedilmiştir. Oysa yazarı bir
başka şarkiyatçı olan Sieur de la Croix’dır. Kitabın renkli başlıklı sayfa-
sında baskı tarihi romen rakamlarıyla 1715 olarak verilmiştir. Halbuki
kitabın sonunda “achevé d’imprimer pour la première fois le cinquie-
me janvier 1695” denilmektedir. Yani kitap 5 Ocak 1695’te basılmıştır.
İlk sayfada romen rakamlarında bir baskı hatası yapıldığı uzmanlarca
ileri sürülmektedir. Sondaki CX yer değiştirdiğinde, doğru tarih olan
1695’e ulaşılmaktadır. Gerek bu açıdan, gerek içeriği bakımından, ge-
rek nadir oluşuyla dikkate değer bir kitaptır. Blackmer 1297. Atabey
947’de aynı yıl aynı yayınevince yapılan başka bir edisyon vardır.
Ğ
1.500
€
480
23
[İstanbul, İzmir ve Adalar’da misyonerlik
faaliyetleri]
[Thomas-Charles Fleuriau d’Armenoville] Estat des Missions de Grèce
présenté à nosseigneurs les archevesques, eveques et deputez du
clergé de France, en l’année 1695. Paris, Antoine Lambin et Simon
Besnard, M.DC.XCV [1695].
299, [5] s, kitabın künye sayfasının üst
kısmında küçük bir aşınma vardır, 17 x 11 cm, döneminin yorgun cil-
dinde. Osmanlı Devletindeki ilk Cizvit misyonerlik faaliyetleriyle ilgili
çok nadir bir kitaptır. İstanbul, İzmir ve Oniki Adalar’daki misyonerlik
faaliyetlerinin başlangıcı ve serüveni bu etkinliklere katılan yazarın
kaleminden anlatılmaktadır. Bu seriden çıkan ilk kitaptır. Bundan
sonra dünyanın dört bir tarafındaki misyonerlik etkinliklerini rapor
eden kitaplar sırayla yayınlanacaktır. Bu eserin devamı olan raporlar
ileri tarihlerde
Nouveaux Mémoires des missions de la Campagnie
de Jésus dans le Levant
adıyla çıkacaktır. Çok nadir bulunan bu eser,
Atabey’de yer almamaktadır. Atabey’de yazarın sonraki yıllarda ba-
sılmış başka bir kitabı görülüyor. Blackmer 609.
Ğ
1.000
€
325
24
[Topkapı Sarayı’nı anlatan klasik eserin güzel
bir baskısı]
Jean Babtiste Tavernier, Nouvelle relation de l’intérieur du Serrail du
Grand Seigneur contenant plusieurs singularitez qui jusqu’icy n’ont
point été mises en lumière. Paris, Pierre Ribou M.DCC.XIII [1713]
.
244, [4] s, renkli başlık sayfası, 19 x 12 cm, dönemin cildinde. Ünlü
gezginin bu kitabı Topkapı Sarayı’nı ve Enderun’u anlatır ve ilk defa
1675’te basılmıştır. Saray ve saray adetlerinin ayrıntılı olarak anla-
tıldığı ilk kitaptır. Tavernier, Ali Ufkî Efendi’den (Vojciech Bobowki)
dinledikleriyle kitabının malzemesini oluşturmuştur. Seyahatnâmesi
ise daha sonra basılacaktır. Buna rağmen elimizdeki nüsha Taver-
nier seyahatnâmesinin 1713 yılında yapılan altı ciltlik baskısının
son cildi olarak yayınlanmıştır. Mezata sunduğumuz nüshanın
başında bir aidiyet mührü bulunmaktadır ve “altıncı cilt” yazısı ön-
ceki kullananlardan biri tarafından silinmiştir. Gerçekte ise kitabın
seyahatnâmeyle ilgisi yoktur ve Tavernier’nin ilk özgün eseridir.
Ğ
750
€
250
25
[Karadeniz limanlarındaki ticaretin ayrıntılı
dökümü (2 cilt)]
Charles de Peyssonnel, Traité sur le commerce de la Mer Noire, Paris,
Cuchet, M.DCC.LXXXVII [1787]
. 2 cilt: c.1 - iv, 240 s, c.2 – 377, [3] s,
20 x 13 cm, haritası eksiktir, 2. cildin kimi sayfalarının kenarlarında
oksitlenme vardır, döneminin tümüyle deri, sırtı işlemeli, yorgun cilt-
lerinde, ciltlerin sırtları birbirinden biraz farklıdır. Fransa’nın İzmir,
Kırım ve Girit başkonsolosluğunu yapan Peyssonnel bu çok nadir ve
önemli eserinin ilk cildinde Kırım’da ve Çerkesya dediği bölgede it-
halat ve ihracat ürünlerini teker teker inceliyor, Kırım’da satılan Rus
mallarına ve özelliklerine de değiniyor, gümrük tarifeleri hakkında
bilgi veriyor. İkinci ciltte Abhazya ve Türk ve İran Gürcistan’larındaki
ticarete değiniyor. İstanbul, Rize, Trabzon, Sinop, Bartın, İnebolu, Ka-
raağaç, Bulgaristan, Eflak ve Boğdan sahillerinde yapılan ithalat ve
ihracat ürünlerinin neler olduğunu anlatıyor. Kitabın sonunda yaza-
rın Kırım Hanlığındaki sefaret günlerini anlatan bir bölüm yer alıyor
(s. 222-374). Peyssonnel’in diğer kitapları Atabey’de bulunurken, bu
kitap yoktur. Blackmer’de de görülmemektedir.
Ğ
2.500
€
800
26
[İstanbul Patriğinin kaleminden İstanbul’da
basılmış bir “İstanbulnâme”]
[Byzantios Konstantinos]. Constantiniade ou description de Cons-
tantinople ancienne et moderne,
composee par un philologue et
archéologue, traduit du grec par M.R., Constantinople, Antoine Co-
romila et P. Paspalli, 1846
.
218, [2] s, 1 levha, 22 x 14 cm, sırtı biraz
yıpranmış cildinde. Patrik Konstantinos tarafından yazılmış, İstanbul’un
eski ve yeni tarihi. İlk defa Venedik’te 1824 yılında Rumca olarak ya-
yınlanmıştır. İstanbulnâme olarak dilimize çevirebileceğimiz kitapta
şehrin Bizans ve Osmanlı dönemindeki yapıları incelenmektedir. Az
sayıda basılan eser, 1861 yılında tekrar yayınlanmıştır. İstanbul ile ilgili
İstanbul’da Fransızca olarak basılmış kitapların belki de ilkidir. Blackmer
nüshasında levhalar eksiktir, Atabey kataloğundaki kopyada olduğu
gibi bunda da levhalar bulunmamaktadır. Atabey 641, Blackmer 921.
Ğ
150
€
50
27
[Müşavir Paşa’nın kaleminden Tanzimat
öncesi Türkiye (2 cilt)]
Adolphus Slade, Turkey, Greece, Malta, London, Saunders and Otley,
1837
. 2 cilt: c.1 - xvi, 504 s, c.2 - viii, 538 s, [2] s, 23 x 14 cm, yeni
