imparatorlarının Büyük Saray’ın yerine tercih ettikleri bir saray olmuştur.
Kaynaklardan beş katlı ve muhteşem bir yapı olduğu öğrenilen bu saray,
12. yüzyılda yıktırılmıştır. 1921-1923 yılları arasında R. Demangel ve E.
Mamboury Fransız işgal kuvvetlerinin isteğiyle Mangana bölgesinde bir
kazıya başlamış, ancak 1923 yılında yarım kalan kazı 1933 yılında tek-
rar başlamıştır. Demangel’in metinleri ile Mamboury’nin çizimlerinden
oluşan kitap bu çalışmanın ürünüdür. Kitapta ek olarak Mamboury’nin
çizimlerini yaptığı Mangana Sarayı’na ilişkin 14 levha bulunmaktadır.
l.
R[obert]. Demangel, Contribution a la Topographie de l’Hebdomon,
E. De Boccard, Paris, 1945.
54, [4] s, metin içinde 40 fotoğraf ve çizim,
metin dışında 8 levha, 33 x 25 cm, sırtı bez kapakları karton cildinde.
Recherches Françaises en Turquie, troisième fascicule
olarak basılmış-
tır. Konstantinopolis’in en önemli kent dışı yerleşmelerinden biri olan
Hebdomon, günümüzdeki Yenimahalle-Bakırköy bölgelerini kapsıyordu.
Burası özellikle Balkanlar ve Trakya’ya yapılacak seferler sırasında savaş
hazırlıklarının yapıldığı, savaştan dönen imparatorun Porta Auera’da
(Altın Kapı) düzenlenecek karşılama töreninden önce dinlenip, topar-
landığı bir ön karakoldu. Günümüzde Veliefendi Hipodromu’nun oldu-
ğu düz alanda kampos adı verilen Bizans ordusunun en büyük talim
alanı yer alıyordu. Türkiye’nin bir çok bölgesinde kazılar yapmış olan
Atina Fransız Arkeoloji Mektebi direktörü R. Demangel’in (1891-1952)
Hebdomon bölgesinde yaptığı çalışmaların bir sonucu olan kitapta
Bakırköy’ün Bizans dönemi topoğrafyası, arkeolojik buluntulara ilişkin
fotoğrafların eşliğinde ele alınmaktadır.
m.
Robert Mayer, Byzantion Konstantinupolis Istanbul. Eine Genetische
Stadtgeographie, Hölder-Pichler-Tempsky, Wien ve Leipzig, 1943.
viii,
290 s, metin içinde 15 şekil, plan vb, 30.5 x 23 cm, kağıt kapağında.
Elimizdeki eser, İstanbul hakkında yazılmış son derece ayrıntılı bir şehir
coğrafyası araştırmasıdır. Bütün Ortaçağ boyunca Dünya’nın en büyük
ve önemli kenti olan İstanbul’un tarihsel süreç içinde karşılaştırmalı
olarak incelendiği bu araştırmada İstanbul hakkında orijinal Yunanca
kaynaklar da dahil olmak üzere batı dillerinde yayınlanmış hemen he-
men tüm literatürün taranmış olması dikkat çekicidir. Yazar, İstanbul’un
1940’lardaki genel dokusunu oluşturan tüm oluşumları birer birer ele
alarak zaman içindeki gelişim ve değişimlerini Bizans döneminden baş-
layarak incelemekte ve değişimlerin sebepleri üzerine bilimsel sonuçlara
ulaşmaktadır. Eserde ele alınan belli başlı konular şöyle özetlenebilir:
İstanbul ve Beyoğlu’nun topoğrafyası; mimari ve eski eserleri; demoğ-
rafyası, nüfusun dinî ve etnik bileşenleri; şehrin iaşe ve ibadesi, dep-
remler, yangınlar ve doğal afetler, şehirdeki ticarî yaşam, İstanbul’un
uluslararası ticaretteki ve Dünya jeopolitiğindeki önemi, İstanbul’un
idaresi, kentin bugünkü sokak ve mahalle taksimatı, şehir organizas-
yonu, İstanbul’un fethinin şehir dokusuna etkileri. Kitabın sonunda 24
sayfa tutan İstanbul ile alakalı kitap ve harita bibliyografyaları dikkat
çekmektedir. Özellikle erişimi ve tespiti çok zor olan dergilerin içinde
kalan birçok kaynağın bibliyografyaya alınmış olması kitabın değerini
arttırmaktadır.
n.
[Joseph] Rodolphe Guilland, Études de Topographie de Constanti-
nople Byzantine. Avec 2 Index de Ingeborg Tschoerner et un plan de
Salvador Miranda, Akademie-Verlag, Berlin, 1969.
2 cilt: xiv, 595; 184
s, arka cep içinde 1 katlanır harita, 23.5 x 16.5 cm, kağıt kapaklarında.
Berliner Byzantinische Arbeiten
serisinin 37. cildi olarak yayınlanmıştır.
Joseph Rodolphe (1888-1981) Sorbonne’ da, Bizans tarihi ve uygarlığı
377
377
377
377
377
377
377
377
377
377
377