okullar, zorunlu askerlik, Kürtler, Bahriye Okulu, Tıp Okulu, paşaların
hayatının nasıl geçtiği, harem sistemi, Türk kadını, nüfusun azalma-
sı, yabancı seyyahların imparatorluğun gerçek durumu hakkındaki
görüşleri, kötü yönetim, Türkiye’nin çöküşü üzerine kehanetler, su-
istimaller, suç oranının artması, sık çıkan yangınlar, gümrüklerde ya-
şanan sıkıntılar, sansür, kıtlıklar, tekeller, Hıristiyanlara yapılan kötü
muameleler, Tanzimat’ın değeri, vergi toplama, Türk köylerinin aşırı
yoksulluğu, yollar, vakıf yönetimi, kamu yapılarının bakımının ihmal
edilmesi, yeniçeriler, Nikomedya, Heraclea, Beykoz, Zeytinburnu ve
Bakırköy gibi yerlerdeki emperyal fabrikalar, madenler, maden yatak-
ları, tarım, İngiltere’nin Türkiye ile ticareti, İstanbul’daki esir pazarı ve
bir beygirden daha az para eden esirler, hükümetin gazetesinde ilanla
satılan esirler, Osmanlı hanedanında çocuk katliamı, Nasturi Hıristiyan
katliamı vs. konular işleniyor. Atabey 743
2.800
Ğ
€
1.220
159
[İstanbul’da 9 yıl geçiren Fransız bir hekimin çok
zengin bilgiler içeren seyahatnamesi (2 cilt)]
A. Brayer, Neuf Années a Constantinople, Observations sur la Topog-
raphie de Cette Capitale, l’hygi’ene et les Moeurs de ses Habitants,
l’Islamisme et son Influence, la Peste ses Causes, ses Variétés, sa Marc-
he et son Traitement; la Non-contagion de cette Maladie; les Quaran-
taines et ses Lazarets avec une carte de Constantinople et du Boshpore
de Thrace. Belizard, Paris 1836.
İlk ve tek baskı.
2 cilt: xvi, 447 s, 2 kat-
lanır levha; [iv], 510, [i] s, 1 katlanır levha, ex-library nüsha,
yazarından
imzalı,
15.5 x 24 cm, sırtları tamirli, deri kapakları carton ciltlerinde. Ol-
ması gereken İstanbul haritasının yerine Brayer’in botanik literatürüne
kazandırdığı bitkinin çizimlerinin yer aldığı katlanır gravür sehven hem
1. hem de 2. cilde eklenmiştir. İstanbul’da dokuz yıl geçiren Brayer’in
(1775-1898) hekim olmasından başka bir bilgi yoktur. İlk adı da tespit
edilememiştir. İstanbul’un topoğrafyası, sakinlerinin alışkanlıkları, sağlık
bilgileri, İslamiyet ve etkileri, Ermeni, Yahudi ve Levantenlerin âdetleri,
veba ve nedenleri, çeşitleri ve tedavisi hakkında bilgiler içermektedir.
Şehirde yapılan beş farklı turda edinilen izlenimler İstanbul’un topoğ-
rafyası için inanılmaz zenginlikte bilgiler vermektedir. Péra ve çevre-
si, Kasımpaşa, Hasköy, Kağıthane, Okmeydanı, Galatasaray, Dolmabah-
çe, Zindankapı, Fener ve Fenerliler, Topkapı, Yedikule, Sarayburnu, Ba-
lıkpazarı, Aya Sofya ve civarı, Üsküdar, Prens Adaları, Bulgurlu, Kadı-
köy, Ortaköy, Kuruçeşme, Arnavutköy, Tarabya, Rumelihisarı, Büyükde-
re, Belgrad Ormanı ve daha birçok yer kitabın 1. bölümünde anlatılmak-
tadır. Bundan sonra vücuda hariçten tatbik edilen ıtriyat ürünleri gibi
çok ilginç bilgiler verilmektedir. 2. cildin sonunda Brayer’in botanik lite-
ratürüne kazandırdığı gülgiller familyasından bir bitkinin etüdü yapıl-
maktadır. Ülkemiz müzayedelerinde ilk defa görülmektedir. Atabey 147
4.000
Ğ
€
1.740
160
[Türkiye’yi ikinci vatanı olarak gören Alman bir
paşanın otobiyografisi]
Pertev Bey [Gottlieb Ferdinand Albert Alexis von Haeseler], Unter Graf
von Heafeler. Persönliche Erinnerungen, Ernst Siegfriend Mittler und
Sohn, Berlin, 1905.
vii, 226 s, 16.5 x 23.5 cm, bez cildinde Osmanlı or-
dusunda öğretmenlik yapan, Türkiye’yi 2. vatanı olarak gören bir Alman
Paşasının otobiyografisi. Kitapta askerî tatbikatlar ve bir öğretmen ge
neral olarak verdiği derslerle ilgili hatıralarını anlatmaktadır.
550
Ğ
€
240
161
[Levant’ta veba salgını üzerine incelemeler]
A[rsène]. F[rançois] Bulard (de Méru), De la Peste Orientale d’après le
Matériaux Recueillis à Alexandrie, au Caire, à Smyrne et à Constantinopl
Pendant les Années 1833-1838, Bechet Jeune et Labe, Paris, 1839.
xlviii
422, [16] s,
yazarından ithaflı ve imzalı,
23 x 15 cm, sırtı deri kapakla
rı karton cildinde. İskenderiye, Kahire, İzmir ve İstanbul’da görülen veb
salgının o zamanın koşullarıyla teşhis ve tedavi şekillerini ele alan Os
manlı tıp tarihi için bulunmaz bir eser. 2. Mahmud tarafından Fransa’da
çağrılan A. F. Bulard (1805-1843), veba salgının Türkler arasında dah
yaygın olduğunu söyleyen genel kanının doğru olmadığını tespit eder
İlk resmî karantina uygulaması Padişah fermanı ile 1837’de başlatılmış
bu görev aralarında Bulard’ın da bulunduğu bir heyete verilmiştir. Kı
Kulesi’nin karantina hastanesi olarak ilk kullanımı 1830-1831’daki kole
ra salgını sırasındadır. Daha sonra 1836-1837’de görülen ve 20-30 bi
kişinin öldüğü veba salgını sırasında hastaların bir kısmı burada kurula
hastanede tecrit edilmişlerdir. Kız Kulesi’ndeki hastaların tedavileri il
Bulard görevlendirilmiştir. Bulard, kulede tecrit edilen 20 vebalı hastanı
tedavisini gerekli malzemelerin mevcut olmadığı güç bir dönemde üst
lenmiştir. İskenderiye, Kahire, İzmir ve İstanbul’daki veba salgını vakaların
irdeleyen, dönemin tıp tarihine ışık tutacak bilgilerle dolu olan bu eser
vakaların ilk tespitleri, hastaneye intikalleri ve hastaneden ayrılışların
kadarki süreci hasta bazında detaylı bir şekilde anlatmaktadır. A. F. Bulard
Floransa Bilimler akademisi gibi çeşitli bilimsel kuruluşlara da üyeliği ola
bir hekimdi. Faydalı çalışmalarından ötürü Osmanlı İftihar Nişanı, İzmi
İngiliz cemaatinin altın madalyası da dahil olmak üzere pek çok madaly
ve nişanla taltif edilmiştir.
Kitaba Bulard’ın ıslak imzasını taşıyan
sayfalık bir mektup eklenmiştir.
Blackmer ve Atabey gibi kataloglard
kaydı yoktur. İlk defa görülmektedir.
4.000
Ğ
€
1.740
poğo -
evrer -
baha -
, BaB -
Kadı-
kdk e-
mam k-
gibi
lite-
apa ıl-
y 147
bir
Graf
und
ı or-
man
161