açılmasına neden olan Meşrutiyet’in neden ve sonuçlarının daha iyi ir-
delenmesi için bulunmaz bir kaynaktır. Bu önemli ve nadir kitap tarih
araştırmacılarımızca yeterince kullanılmamış ve -henüz- dilimize çev-
rilmemiştir.
j.
Eliot Grinnell Mears (editör), Modern Turkey, a Politico-Economic In-
terpretation, 1908-1923 inclusive, with selected chapters by represen-
tative authorities, Macmillan Co., New York, 1924.
779 s, 29 tam say-
fa fotoğraf, 6 harita, ex-library nüsha, 22.5 x 15 cm, bez cildinde. Eli-
ot Grinnell Mears (1889-1946), İstanbul ve Atina’daki Amerikan ticaret
heyetinde, daha sonra Amerika’nın Ermenistan ve Kafkasya’daki askerî
misyonunda resmî görev yapmış, çeşitli ünversitelerde iktisat dersle-
ri vermiştir. Kitapta bulunan yirmibeş yazının sekizi bizzat Mears ta-
rafından kaleme alınmış, diğerleri ise herbiri yazdığı konunun uzmanı
olan yerli ve yabancı yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bunların ara-
sında Türk kadını konusunu işleyen Mary Mills Patrick, Türk basınını işle-
yen Ahmet Emin Yalman gibi isimler göze çarpmaktadır. Yazarın iktisadî
ve ticarî konularda tecrübesi ile gözlem ve analiz becerisi ile birleşince
ülkeyi Osmanlı’dan devralan genç cumhuriyetin içinde bulunduğu du-
rumun panoramasını veren bu mufassal kitap ortaya çıkmıştır. Kitapta
Türkiye’nin azınlıklarıi dinî yapısı, eğitim sistemi, kadının durumu, sağ-
lık sistemi, arkeolojisi, ulaşım ve iletişim sistemleri, toprak kullanımı, su-
lama, tarım, ormancılık, madencilik, iç ve dış ticaret, Osmanlı’dan dev-
reden borçlar ve yabancı yatırımlar, hazine, hükümet yönetimi, kapitü-
lasyonlar, basın, Jön Türk hareketi, uluslararası ilişkiler, Ermeni sorunu,
Arap sorunu ve Kemalist hareket ayrı başlıklar altında incelenmektedir.
Kitabın sonuna 3 ek, 1908-1923 arasını kapsayan kronoloji ve çok kap-
samlı bir bibliyografya eklenmiştir. Kitapta yer verilen fotoğrafların bir-
çoğu başka kitaplarda görülmeyen özgün fotoğraflardır.
3.150
Ğ
€
1.370
74
[1787 tarihli Cebelitarık-İstanbul seyahatnamesi]
[David] Sutherland, A Tour up the Straits, from Gibraltar to Constanti-
nople. With the Leading Events in the Present War Between the Aust-
rians, Russians, and Turks, to the Commencement of the year 1789.
London, J. Johnson, MDCCXC [1790]
(düzeltilmiş 2. baskı). xlvii, 372 s,
ex-library nüsha, 21 x 13 cm, sırtı deri kapakları karton cildinde. 29
mektuptan oluşan kitapta 1787 Osmanlı-Rus Savaşı ile ilgili olarak yazı-
lan bölümler önemlidir. Yazar Cebelitarık’taki İngiliz garnizonunun ko-
mutanından gelen teklifle geziye katılmış, 14 Ağustos 1787’de başla-
yan seyahat geminin 1 Ocak 1789’da İstanbul’a varmasıyla sona ermiş-
tir. Sutherland, gezisinde İtalya ve Yunanistan’ın belli başlı liman şehir-
lerine ve İzmir’e uğramıştır. İzmir’e ayrılan bölümlerde şehrin Levanten
tüccarları, kirli ve dar sokakları, İngiltere ile İzmir arasında yapılan tica-
ret ve alımı-satımı yapılan ürünler ve şehirde yaşayan azınlıklar anlatıl-
maktadır. Blackmer 1623 (1. baskı), Atabey 1186 (1. baskı).
1.500
Ğ
€
650
75
[Türkiye, İstanbul ve Ortadoğu ile alakalı
Almanca seyahatnameler (17 kitap)]
a.
[Carl Schodl], Der Orient in Seinem Gegenwärtigen Zustande, mit
Rückblicken auf die Vergangenheit, dargestellt in einer Reise über
75
75
76
76
76
74