52
[Thomas Allom’un gravürleriyle ünlenmiş nefis
bir seyahatname (2 cilt)]
WALSH (Robert). Constantinople and the Scenery of the Seven Churc-
hes of Asia Minor Illustrated,
2 cilt, 1838 Paris Edition, 2 harita, biri
iki sayfa, 94 Allom tarafından yapılmış gravür içerir. 28,5 x 22,5 cm.
Thomas Allom (1804-1872) 19. yüzyılda gravürlü kitap geleneğininin
en önemli ressamlarından biridir. Mimar Francis Goodwin’in yanında
çalışmıştır. Institute of British Architects’in kurucu üyeleri arasındadır.
Allom’un resimleri pekçok seyahatnamede gravür olarak yer almıştır.
Koleksiyonerler tarafından her zaman aranan bir kitap olan Syria, The
Holy Land, Asia Minor illustrated’i de Thomas Allom resimlemiştir. Kita-
bın A. Kaiser tarafından yapılan Almanca çevirisi Konstantinopel in und
seine Umgebungen (Leipzig, 1841) başlığıyla yayınlanmıştır. Allom’un
gravürlerinin kullanıldığı ancak metnini Leon Galibert ile C. Pelle’in yaz-
dığı Fransızca kitap Constantinople Ancienne et Moderne, comprenant
aussi les Sept Eglises de l’Asie Mineure (Paris, [1838]) başlığıyla, met-
nini A. Baratta’nın yazdığı İtalyanca baskı ise Costantinopoli Effigiata
Descritta (Torino, 1840) başlığı ile basılmıştır. Thomas Allom İstanbul’da
bulunduğu sıralarda İngiltere büyükelçisi Lord Stratford Canning’den
yakınlık görmüş, elçilikte görev yapan din adamı ve araştırmacı Robert
Walsh’ın rehberliğinde İstanbul’un tarihi yapısı üzerine önemli bilgiler
alarak bu gizemli kentin meydanlarında, sokaklarında birbirinden gü-
zel, pitoresk resimler çizmiştir. Bu resimler, o dönem İstanbul kentinin
mimari yapısından tarihî köşelerine, geleneksel yaşamından insanlarına
kadar çok zengin ve detaylı bilgiler verir. Thomas Allom’un çizdiği İs-
tanbul resimleri arasında Boğaz ve Haliç manzaraları, mezarlıklar, Sul-
tanahmet Meydanı ve çevresi, kilise ve ayazmalar, surlar, kahvehaneler,
hamamlar önemli bir yer tutar. Resimlerinde görülen İstanbul manza
raları sayesinde, günümüze dek birçok mimari yapının kaybolup silin
diği veya gördüğü değişiklikler çarpıcı bir şekilde gözler önüne serilir
Ressamın İstanbul’da bulunduğu yıllarda Kızkulesi henüz ahşap bir ya
pıdan ibarettir ve Ahırkapı önlerini balıkçı dalyanları süslemektedir. Nu
ruosmaniye semtinde yer alan, kölelerin alınıp satıldığı Esir Pazarı’ndak
Esirci Han’dan da günümüze hiçbir şey kalmamıştır. Robert Walsh’ı
uzun yıllar yaptığı araştırmalara dayanarak kaleme aldığı Osmanlı ülke
sindeki izlenimleri Thomas Allom’un gravürleri ile birleşerek müzayede
ye sunulan Constantinople and the Scenery of the Seven Churches o
Asia Minor [İstanbul ve Anadolu’da Yedi Kilise] başlıklı iki ciltten mey
dana gelen bu eseri meydana getirmiştir. Blackmer 1766, Atabey 131
2.500
Ğ
€
1.090
53
[Tarabya doğumlu İngiliz kadın yazarın Osmanlı
halkları üzerine nadir eseri]
[Fanny Janet Blunt], Twenty Years’ Residence among the People o
Turkey: Bulgarians, Greeks, Albanians, Turks and Armenians, Harper’
Franklin Square Library, Harpe & Brothers, New York, [c 1878].
79 s, 2
x 20.5 cm, karton muhafazasında. Editör: Stanley Lane Poole. Dönemi
İngiliz elçilik mensuplarından birinin kızı olarak Tarabya’da doğduk
tan sonra Osmanlı topraklarında altmış yıl ikamet eden Fanny Jane
Blunt’un (1839-1926) bu eseri, Osmanlı toplumsal yaşamını, nüfus bi
leşimini, imparatorluğun idarî, iktisadi ve folklorik özelliklerini birinc
elden aktaran bir kaynaktır. O dönemde, Avrupa kamuoyunda olduk
ça ateşli bir biçimde tartışılmakta olan Doğu Sorunu’nun ve Osmanl
52
[Thomas Allom’un gravürleriyle ün
hamamla
52
52