Oscanyan, New York Üniversitesi’ne kayıt yaptırır ancak hastalığı
nedeniyle ilk yılında okulu bırakmak zorunda kalır. Geçimini sağlamak
için o yıllarda Charlston ve Cincinnati demiryolunu yapan firmada ça-
lışır. New York’a geldikten yaklaşık 6 yıl sonra geri İstanbul’a döner ve
ilk Ermenice gazete olan Astarar Ptizantian (Byzantine Advertiser) adlı
gazeteyi çıkarır. 1853 yılında New York’a ikinci kez gelir.
“The Sultan
and His People”
bu dönemde basılır. Amerikan okuyucusundan büyük
ilgi görür ve dört ayda tam 16 bin baskı yapar. Blackmer ve Atabey’de
mevcut olmayan nadir bir kitaptır.
900
Ğ
€
390
49
[İlk defa görülen bir İstanbul seyahatnamesi]
James E. P. Boulden, An American Among the Orientals, including an
Audience with the Sultan and a Visit to the Interior of a Turkish Harem,
Lindsay & Blakiston, Philadelphia, 1855.
xxiv, 178, [12] s, 19 x 1 2 cm,
bez cildinde. 28 bölümden oluşan bu küçük ama şaşırtıcı bir kitap gayet
yalın ve hoş bir üslupla yazılmıştır. James E. P. Boulden’in (c. 1826-
?) David Porter’in döneminde İstanbul’daki Amerikan delegasyonunun
bir resmî memuru olduğu söylenmektedir. Yazar İstanbul’da birkaç ay
kalarak sosyal yapısı, günlük yaşantısı, gelenek ve görenekleri ile göz-
lemleme olanağı bulmuştur. Sultan Abdülmecid’in huzuruna kabul
edilen ve Fuat Efendi’nin haremine giren, bu arada bir Türk düğününe
katılan yazar İstanbul’un içine ve yakın çevresine dair gözlemlerini bü-
tün ayrıntılarıyla kitabına alarak ekzotik bir şehre gelen bir Amerikalının
heyecanını kitabın sayfalarında açığa vurmaktadır. İstanbul’un yangın
ve tulumbacılarını, dar ve kirli sokaklarını, hamam âdetlerini, Selamlık
merasimini, çeşitli dinlerin mezarlık ve defin âdetlerini, Türklerin misa-
fir ağırlarken gösterdikleri incelikleri, dinî inançların günlük hayattaki
yansımalarını, eğlendirici bir dille anlatırken ülkeye girerken pasaport
sorulmadığı gibi ilginç gerçekleri de satır aralarında okuyucusuyla pay-
laşır. Elimizdeki kitap yazarın basılan yegane eseridir. Blackmer 182.
500
Ğ
€
215
50
[Julia Pardoe’nun az bilinen oryantal hikâyeler
kitabı (2 cilt)]
[Julia] Pardoe, the Romance of the Harem, Philadelphia, E. L. Carey and A.
Hart, 1839.
2 cilt: 216, 218 s, 19.2 x 12 cm, karton ciltlerinde. Müzayedeye
sunduğumuz nadir eser Julia Pardoe’nun varlıklı Türklerin evlerinde ha-
rem kadınları arasında özellikle Ramazan eğlenceleri sırasında masalcılığı
meslek edinmiş kadınlardan dinleyip derlediği oryantal hikâyelerden oluş-
maktadır. Julia Pardoe, kitabında hakikati arama peşinde olduğunun
altını çizerken giriş kısmında şöyle yazıyor:
“Her zümreden okuyucu-
nun herhangi olumsuz bir tepki göstermeyeceğine inandığım, bir
tanesi dışındaki tüm hikâyelerde doğaüstü olaylara ve varlıklara
yer vermemeye, gerçek yaşamdan alınmış veya gerçek yaşam
unsurları taşıyan hikâyeleri aktarmaya büyük özen gösterdim.
Onun için, benim hikâyelerimde ecinniler, hortlaklar, gulyabaniler ye-
rine, Avrupalıların neredeyse hiç bilmedikleri türden duygularla hareket
eden sıradan insanları bulacaksınız.”
Son derece nadir bir kitaptır. İlk defa
görülmektedir.
1.500
Ğ
€
650
51
[İstanbul’u tasvir eden gravürlü kitapların belki
de en beğenileni]
[Julia] Pardoe, the Beauties of the Bosphorus. Illustrated in a series of
views of Constantinople and its environs, from original drawings by W.
H. Bartlett. Virtue and Co, London, tarihsiz [c 1855].
xii, 172 s, 85 çelik
baskı gravür, 1 harita; 28,5 x 22 cm, lüks deri cildinde. Miss Julia Pardoe
(1806-1862) tanınmış bir İngiliz yazarıdır. Miss Julia Pardoe (1806-1862)
tanınmış bir İngiliz yazarıdır. Miss Pardoe 1835 yılında İstanbul’a geldi.
Gerçek amacı Yunanistan, Türkiye ve Mısır’ı görmekti. Ancak, İstanbul’a
gelince şehrin büyüsüne kapılarak dokuz ay boyunca İstanbul’da kaldı.
Sultan 2. Mahmud’un başta olduğu bu dönemde İstanbul’un eşsiz doğa
güzellikleriyle dolu Boğaziçi’ni, halkın eğlence yerlerini, anıtlarını ve çarşı-
larını dolaşmış, bayram ve Saray’ın düğün alaylarına katılmış, çeşitli sosyal
konumdaki kişilerin konaklarında bulunmuştur. Ayrıca Bursa ve Uludağ
yöresine de gitmiştir. Bütün bu yaşadıklarını büyük yansızlıkla yazıya dö-
ken, doğaya ve şiire tutkun Pardoe, gördüklerini en ince ayrıntısıyla adeta
resmeder gibi betimlemiştir. Özellikle Batı’da var olan Osmanlı ile ilgili
yanlış ve olumsuz kanıları, haksız önyargıları silmiştir. Eşsiz gözlem gücü,
ince sezgi kabiliyeti ve derin duygu yoğunluğu, ülkemizi ve insanlarını bü-
tün içtenliğiyle sevip sarılmasıyla birleşince müzayedede sunduğumuz bu
eşsiz kitap gerçeğe dönüşmüştür. Kitabın gravürlerini çizen William Bart-
lett (1809-1854) ünlü İngiliz gravür sanatçısıdır. John Britton’un yanında
ustalaştı. Britanya adasını baştanbaşa dolaştı. 1840’ların ortalarından iti-
baren Balkanları ve Ortadoğu’yu gezdi. 1835 ile 1852 arasında Amerika’ya
dört seyahat yaptı. İlk resimleri 1831-1833 yıllarında Londra’da Kraliyet
Akademisi’nde sergilendi. Kitaplara çizdiği desenlerle tanındı. Bu alandaki
istekler dolayısıyla birçok ülkeyi gezdi. Bartlett, J. Pardoe’nin kitabını re-
simlemek için 1835’te İstanbul’a geldi. Hazırladığı gravürler İstanbul’un o
yıllardaki görünümünü aksettirmesi bakımından bugün birer belge duru-
mundadır. Çeliğe hakkederek basılmış bu gravürler değişik hakkaklar tara-
fından işlendiğinden kaliteleri farklıdır. Ayrıca hakkaklar gravürleri zaman
zaman orijinallerinden değişik biçimde işlemişlerdir. Bartlett’in büyük bir
ustalıkla çizdiği resimler Miss Pardoe’nin mükemmel metni ile birleşince
the Beauties of the Bosphorus, gravürlü İstanbul kitapları arasında müs-
tesna bir yere sahip olmuştur. Blackmer 1254, Atabey 922.
2.250
Ğ
€
980
51