(1803-1875) Fransız yazar, oyun yazarı ve tiyatro yöneticisidir. 1853’ten
1856’ya kadar Odéon tiyatrosunu ve 1856’dan 1862 yılına kadar da Pa-
ris Operasını yönetmiş ve sonraki yıllarda tiyatro tarihi ve Paris Opera-
sı tarihi üzerine altı ciltten oluşan kitap yazmıştır. İtalyan drama sanat-
çısı Carlo Gozzi’nin tiyatro çalışmaları ile İspanyol yazarlar Cervantes,
Tirso de Molina ve Juan Ruiz de Alarcón’ın eserlerini tercüme etmiştir.
Royer’in babası bir avukat ve aynı zamanda müzayedeciydi. Kendisi de
avukat olabilmek için eğitim almasına rağmen daha çok şiir, tiyatro ve
seyahat konularına ilgiliydi. Babası bu yüzden onu birkaç yıllığına Orta-
doğu ve İtalya’ya gönderdi. Bu seyahatleri süresinde birkaç küçük dip-
lomatik ve ticarî görev üstlendi. 1826’da Yeniçeriler 2. Mahmud’a karşı
ayaklandıklarında Royer İstanbul’daydı. Müzayedede sunduğumuz ro-
manında bu sırada yaşanan olaylardan bahseder.
1.400
Ğ
€
610
371
[19. yüzyıl ortalarında İstanbul, Türk âdet ve
gelenekleri]
W[illiam]. A[lexander]. Duckett, La Turquie Pittoresque. Histoire, Mœurs,
Description, Victor Lecou, Paris, 1855.
xviii, [1], 304 s, metin dışında 20
çelik baskı gravür, 27.5 x 20 cm, kağıt kapağında. Önsözü, ünlü Fransız
şairi Théophile Gautier tarafından kaleme alınan bu ünlü kitap, Osmanlı
İmparatorluğu’nun popüler tarihi ile toplumsal gelenek ve göreneklerini
yansıtan nadir ve aranan bir eserdir. Kitap, iki ana bölümden oluşmak-
tadır. 1. bölümde kuruluşundan Kırım Savaşı’na kadarki Osmanlı tarihi
anlatılmaktadır. 2. bölümde ise Türklerin gelenek ve görenekleri son de-
rece akıcı bir üslupla anlatılmaktadır. Bu bölümde, imparatorluk coğra-
fi sınırlarıyla, ekonomik ve demografik yapısıyla ele alınmaktadır. Şehir-
ler, köyler, siyasî, idarî ve dinî örgütlenmeler detaylı bir şekilde anlatıl-
maktadır. İmparatorluğun başkenti olan İstanbul, kitapta ağırlıklı olarak
anlatılan konudur. Kitabın değerini arttıran önemli özelliklerinden biri
de çelik baskı tekniğiyle hazırlanan İstanbul gravürleridir. Bu gravürler,
Robert Walsh’ın ünlü
Constantinople and the Seven Churches of Asia
Minor
adlı kitabında daha önce yer almıştır. Blackmer 504, Atabey 369
1.250
Ğ
€
545
372
[Sultan II. Abdülhamid’i öven bir yazarın
İstanbul ve Boğaziçi’ni anlattığı nadir kitabı]
William J[ames]. J[oseph]. Spry, Life on the Bosphorus, Doings in the
City of the Sultan: Turkey, Past and Present, Including Chronicles of
the Caliphs from Mahomet to Abdul Hamid II., H. S. Nichols, Lon-
don, MDCCCXCV [1895].
1 cilt içinde 2 bölüm, xix, 244 s. ve 23 tam
sayfa gravür ve resim ile metin içinde 14 gravür ve resim; 330 s, 34
tam sayfa resim ayrıca 4 gravür, 25 x 16 cm, bez cildinde. Spry’ın (?-
1906) bu nadir kitabı iki kısma ayrılmıştır. 1. kısımda İstanbul ve ci-
varındaki halkın yaşayışı çeşitli yönleriyle anlatılır. İkinci kısım Osman-
lı İmparatorluğu’nun kısa bir tarihini verir. Kitabın en göze çarpan yer-
lerinden biri 2. Abdülhamid’in övüldüğü sözlerdir,
“Ümidimiz Sultan
Abdülhamid’in uzun ömürlü olması ve milletini her türlü felaketten sı-
yırıp çıkarmaktan geri kalmamasıdır.”
Eserin 1. bölümü İstanbul’a ayrıl-
mıştır. Şehrin tarihi M.Ö. 660 Megeralılarla başlayıp Bizans’ın kurulması
ve fethine kadar sürer. Ünlü saraylar, camiler ve bunların mimarları ta-
nıtılır. Ayrıca tanınmış tekkeler, mezarlıklar, hamamlar hakkında bilgi-
ler verilir. Özellikle Beyoğlu’ndaki yabancı sefarethanelerde verilen ba-
lolar ve buralarda düzenlenen tenis partileri anlatılır. Rumların bayram-
ları, Balıklı Ayazması’nın ziyareti hakkında bilgiler verilir. Şehrin folk-
loru özgün bilgilere dayanır. İkinci kısım ise klasik bir düzen içinde Hz.
Muhammed ve dönemi ana hatlarıyla verildikten sonra her bir padi-
şah ve dönemi ayrı ayrı bölümlere ayrılıp Osman Gazi’den başlayarak
2. Abdülhamid’e kadar gelinir. Her padişah dönemindeki önemli olaylar
vurgulanır.
Life on the Bosphorus
, İstanbul hakkında yazılmış seyahat-
name türündeki kitapların en önemli ve nadirlerindendir.
1.650
Ğ
€
720
373
[Charles MacFarlane’in ünlü seyahatnamesinin
Fransızca tercümesi (2 cilt)]
Charles MacFarlane, Constantinople et la Turquie en 1828, Moutardier,
Paris, 1829.
3 cilt (2 cilt içinde): 1. cilt: iv, 360 s, biri katlanır 3 gravür;
2. cilt: 314 s, 3 elle renklendirilmiş gravür; xv, 179 s, 21 x 13 cm, sırtları
(1803-1875) Fransız yazar, oyun yazarı ve e tititititititit yayayayayayay trtrtrtrtrtro yöy neticisidir. 1853’ten
’ k d Odé
i
’d
l a kadar da Pa-
ve Paris Opera-
n drama sanat-
rlar Cervantes,
cüme etmiştir.
ydi. Kendisi de
şiir, tiyatro ve
yıllığına Orta-
kaç küçük dip-
Mahmud’a karşı
nduğumuz ro-
det ve
stoire, Mœurs,
etin dışında 20
ler verilir. Özellikle Beyoğlu’ndaki yababababananananana cıcıcıcıcıcıcıcı sefefefefe arethanelerde verilen ba-
lolar ve buralarda düzenlenen tenis partileri anlatılır Rumların bayram-
k d d P
370
372