372 s, 11.5 x 18.5 cm, bez cildinde. Mrs. Mary E. Van Lennep’in günlüğü,
annesi tarafından, genç kadının ölümünden sonra hazırlanmış bir sev-
gi ürünüdür. 1821 yılında Connecticut’da doğan Mary Elizabeth Hawes,
Misyoner bir babanın kızı ve Türkiye’de görevli Amerikalı misyoner ve
eğitimci Henry J. Van Lennep’in eşidir. 27 Eylül 1844’de 23 yaşında öl-
düğünde, annesi onun anısını yaşatmanın yolu olarak kızının hatırala-
rını yayınlamaya karar verir. Kitap Bayan Hawes’in kızının çocukluğunu,
okul günlerini, dinine olan bağlılığını anlattığı bir bölümle başlar. Daha
sonra Mary’nin 1839-1843 yıllarını kapsayan ve arkadaşlarına yazdığı
mektupları, dinî konulardaki düşüncelerini içeren yaklaşık beşyüz sayfa-
lık günlüğü yer alır. Evlenerek Amerika’dan ayrılan Mary Van Lennep’in
Atlaniği aşarken tuttuğu günlük, İstanbul ve İzmir’deki yaşantısını tas-
vir ettiği mektuplar, genç kadının ölümüne dek sürdürdüğü yazışma-
lardır. Kitabın sonunda kocasının ve bir arkadaşının onun için yazdıkla-
rı ve babasının kilisede, onun ölümü üzerine verdiği vaaz yer almakta-
dır. Yazılış amacı ve içeriği dolayısıyla son derece dokunaklı bir kitap-
tır. Blackmer 1717
e.
Mrs. Crosby H[oward]. Wheeler, Missions in Eden. Glipses of Life in
the Valley of Euphrates, Flemin H. Revell, New York, 1899.
193 s, 9 lev-
ha, ex-library nüsha, 20 x 13 cm, bez cildinde. C. H. Wheeler (1823-
1896) Anadolu’da çalışmış Amerikalı misyonerlerin önde gelenlerinden-
dir. Bowdoin Koleji’nin bitirdi. Sonradan adını Euphrates Koleji olarak
değiştiren Armenia Kolejini o kurmuştur. 1857 yılında Anadolu’ya gel-
di. Harput’ta çalışmıştır. Bu kitap onun ve eşinin Osmanlı İmparatorlu-
ğunda yaşayan Ermenilerin arasında misyoner olarak çalıştıkları döne-
me ait bilgilerle birlikte Amerikan komitesinin Türkiye’deki çalışmaları
ve Osmanlı İmparatorluğunda yaşayan Ermenilerin yaşantı ve kültürle-
riyle ilgili net bilgiler verir.
1.500
Ğ
€
650
288
[19. yüzyılda Türkiye’yi gezen Fransız seyyahlar
(13 kitap)]
a.
[Jean Charles Louis] Charles Reynaud, d’Athènes a Baalbek (1844),
Paris, Furne et ce, 1846.
290, [2] s,
yazarından ithaflı ve imzalı,
12 x
19 cm, kapakları karton, sırtı deri cildinde. Yazarın Atina, İzmir, İstan-
bul, Bursa ve Uludağ, Sporadlar, Beyrut, Filistin Kudüs, Şam ve Baalbek
seyahatnamesi. Reynaud’nun
Au Sultan Abdul-Medjid
(1852) isimli bir
kitabı daha vardır.
b.
[Pierre] Charles [Antoine] Rolland, La Turquie Contemporaine. Hom-
mes et Coses. Études sur l’Orient, Paris, Pagnerre, 1854.
426 s, 22.2 x
14 cm, kağıt kapağında. İzmir üzerinden İstanbul’a yapılan bir seya-
hatin öyküsü. İstanbul’daki pazarlar, Fransız diplomatları, bayram kut-
lamaları, dervişler, Saray, camiler, hamallar, hanlar, Ermeniler, Osman-
lı İmparatorluğunun ekonomisi, Boğaziçi ve Adalar gibi konular detay-
lı bir şekilde anlatılmaktadır. Kitapta İzmir’e de uzun bir bölüm ayrılmış-
tır. Atabey 1053
c.
[Cristina Trivulzio Belgiojoso] Princesse de Belgiojoso, Scènes de la
Vie Turquie, Michel Lévy, Paris, 1858.
sırtı deri kapakları karton cildin-
de. Soylu bir aileden gelen ve İtalya’nın birliğini ve bağımsızlığını sağ-
lamasında seçkin bir rolü olan Christine Trivulzio (1808-1871) İtalya’yı
terketmek zorunda kaldıktan sonra Plaisance Düşesi’nin konuğu olarak
Yunanistan’da kaldı (1849-1850). 1850’lerin ilk yarısında Orta Doğu’da
kapsamlı seyahatler yaptı. Christine Trivulzio’nun Anadolu üzerinden
Suriye ve Filistin’e uzanan eserinde gittiği yerlerde yerel halklarla (Türk,
Ermeni, Arap, Kürt, Yahudi) kurduğu diyaloglara dayanan samimi ve
içten tasvirler dikkat çekmektedir. Ankara, Konya, Adana, İskenderun
hakkında bilgiler vermekte buralarda yaşayan halklar hakkında ayrıntılı
açıklamalar yapmaktadır. Kayseri Ermenilerini ayrı bir başlık altında in-
celeyen yazar, geçtiği yerlerdeki Türk kadının durumunu oldukça dikkatli
bir gözlemle sunmuştur. Kitabın İngilizce tercümesi
Oriental Harems and
Scenery
(New York, 1862) başlığı ile basılmıştır. Blackmer 1679
d.
C[amille]. Allard, Les Échelles du Levant, Paris, Adrien le Clere, C. Dil-
let, 1864.
16, [2], xxvii, 271 s, 17.9 x 11.5 cm, bez cildinde. Doktor ve
aynı zamanda eğitmen olan yazar Camille Allard (1832-1864) Akdeni-
zin doğu kıyılarında Türkiye, Suriye, Lübnan, Filistin ve Mısır’a seyahat
etmiş ve buradaki izlenimlerini içeren “Levant” adlı eseri 1864 yılında
Adrien le Clere and C. Dillet tarafından Paris’te yayınlanmıştır. Bu kitap
mütevazı bir seyahatname olmanın dışında Osmanlı egemenliği altında
olan bu bölgede yaşayan insanların hayatlarını batılı amatör bir tarih-
çinin gözünden bizlere sunmaktadır. Günümüzde böylesi bir kitabı bul-
mak hemen hemen imkânsızdır.
e.
Léon Verhaeghe, Voyage en Orient, 1862-1863. Paris, Librairie In-
ternationale, A. Lacroix, Verboeckhoven et Cie, Editeurs, 1865,
viii, [9-]
484 s, 17.5 x 12 cm, sırtı deri kapakları ebrulu karton cildinde. Balkan
Ülkeleri, İstanbul, İzmir, Yunanistan, Filistin, Suriye, Mısır’a ve Sina yarı-
madasına değinen kapsamlı bir Ortadoğu seyahatnamesi.
f.
Charles Asselineau, l’Italie et Constantinople, Paris, Alphonse Lemer-
re, MDCCCLXIX [1869].
396, [2] s, 1 gravür, 18.5 x 11.5 cm, kağıt kapa-
ğında. Charles Asselineau (1820-1874) yazar ve sanat eleştirmenidir.
Başlarda eczacılık üzerine eğitim gören Charles ani bir dönüşle edebiya-
ta yönelmiştir. Çeşitli gazete ve edebi sanatlara katkıda bulunmuş, kısa
hikâyelerden oluşan kitaplar yazmıştır. Yazarın bu kitabı İsviçre, İtalya
ve İstanbul’u kapsayan seyahatnamesini içermektedir.
g.
J[ean].- M[oïse]. P[aris]., De Genève a Constantinople et a Vienne
- Journal d’un Voyage de 72 Jours, a Travers l’Italie, La Grèce, la Tur-
quie, l’Autriche, la Bavière et la Suisse, A. Cherbuliez, Genève, 1873 [dış
kapakta 1874].
277, [1] s, 19 x 12 cm, kağıt kapağında. Kitabın yarısı
İstanbul, Boğaziçi ve Büyükada gibi çevre yerleşimlerine yapılan ziya-
retlere ayrılmıştır. Bu kitabın
Souvenirs d’un Voyage de Genève à Cons-
tantinople et à Vienne, du 9 mai au 19 Juillet 1873
başlığıyla tarihsiz
288c