ve Osmanlı İmparatorluğu topraklarını kapsayan gezisine ait notlar-
dan oluşan kitapta yazarın kişisel gözlemlerine dayanan Güney Rus-
ya, Kafkasya, Tiflis, Ermenistan, Ağrı Dağı, Erivan, Karadeniz ve İstanbul
gözlemleri yer almaktadır. Bryce güzergahını oluşturan yerlerin coğrafî
özelliklerini tanıtmakta ve Ermeniler, Türkler, Rumlar ve Kürtler’le ilgili
izlenimlerinden söz etmektedir. İstanbul’un güzelliğinin etkisi altında
kaldığı anlaşılan Bryce, ekonomik darboğazda olan Osmanlı maliyesini
ve idaresini de içeren siyasal yorumlarda da bulunmaktadır.
c.
John P[hilip]. Newman, the Thrones and Palaces of Babylon and
Nineveh from Sea to Sea a Thosand Miles on Horseback, New York,
Harper & Brothers, 1876.
455, 12 s, 77 resim, 1 harita, 24 x 15 cm,
bez cildinde. John Philip Newman (1826-1899) Amerikalı piskopostur.
Basra Körfezi’nden Birecik, Nusaybin, Urfa, Mardin, Musul, Kerkük gibi
Güneydoğu Anadolu ve Kuzey Irak kentlerine kadar uzanan nadir bir
seyahatname. Kitabın 1. bölümünde Bahreyn gibi Basra Körfezi’ndeki
Arap adalarına dair bilgiler de verilmektedir. Kitapta bölgedeki Osmanlı
yönetimi, demiryolları, petrol üretimi, Mezopotamya’nın nefis hurmala-
rı, inci dalgıçları ve masal ve kutsal kitaplara konu olan Cennet Bahçesi
gibi ilginç konulara yer verilirken bölgedeki Arap, Nasturi, Ermeni ve
Kürt halklarına dair gözlemler anlatılmaktadır.
d.
E[dward]. A[rthur]. Brayley Hodgetts, Round About Armenia: the Re-
cord of a Journey Across the Balkans Through Turkey, the Caucasus, and
Persia in 1895. Sampson Low, London, 1896.
xii, 296 s, metin dışında 1
levha, 1 renkli katlanır harita, ex-library nüsha, 19.5 x 13 cm, bez cildinde.
Sofya ve İstanbul ve Karadeniz üzerinden Trabzon’a yapılan seyahat, Tiflis,
Bakü, Tebriz, Erivan ve Rusya’nın Karadeniz kıyılarında yapılan seyahatler,
Ermeni Sorunu, Sason’de Ermeni olayları gibi başlıklarda ağırlıklı olarak
Ermenilerle ilgili olay ve konuların işlendiği son derece nadir bir kitaptır.
e.
E[ly]. B[anister]. Soane, To Mesopotamia and Kurdistan in Disgui-
se. With Historial Notices of the Kurdish Tribes and the Chaldeans of
Kurdistan, John Murray, London, 1912.
ix, 421, [1] s. 6 levha, 1 katlanır
harita, 23 x 14 cm, bez cildinde. İngiliz seyyah ve siyasî yönetici E. B. So-
ane (1881-1923), 1907 yılında Mezopotamya ve Kürdistan seyahatine
çıktı. Önceden Müslüman olup Mirza Gulan Hüseyin Şirazi adını alan
Soane, Süleymaniye ve Halepçe’ye gidip Adile Hanım’ın hizmetinde yer
aldı. Bağdat ve Mendeli’deki görevlerinden sonra İngilizler tarafından
Xaneqin’i idare etmek üzere atandı. Eski Mezopotamya Sivil Komiseri
Sir Arnold T. Wilson’ın belirttiğine göre; Türklerin yıkmış oldukları şehri
yeniden inşa etti, güveni yeniden tesis etti, eğitim dili Türkçe ve Arapça
değil Kürtçe olan okullar açtı ve tamamen Kürt olan bu bölgenin yerel
yönetimine belirgin bir Kürt karakter kazandırdı. Nazik, cömert ve eşsiz
olarak tanımladığı Kürtler’e minnettarlığını dile getiren Soane, şimdiye
kadar vahşi, hain ve zalimliğin ta kendisi olarak gösterilmiş olan bu ulu-
sal karakteri günyüzüne çıkarmak istediğini belirtiyor.
f.
A[lfred]. Frederick Rawlinson, Adventures in the Near East 1918-1922,
Dodd, Mead and Company, New York, 1925.
xviii, 353, [1] s, metin dışında
45 levha, 22.5 x 15 cm, bez cildinde, Milli Mücadele dönemi Anadolu ve
Ermeni olayları… Sir Alfred Rawlinson (1867-1934) havacı, asker, istihbarat
subayı ve sporcuydu. 1. Dünya Savaşı’ndan önce gösteri pilotluğu yapmış-
tır. Savaş başladıktan sonra zırhlı araç komutanı olarak Fransa cephesinde
görev yapmış, daha sonra Londra’nın hava savunmasında çalışmıştır. Son-
raki yıllarda Ortadoğu’da görev yapan yazar, Kafkasya ve Bakü’de son de-
rece tehlikeli vazifeleri yerine getirmiş, mütarekeden sonra İstanbul’a gel-
miştir. Daha sonra Erzurum’a geçen Rawlinson, Kazım Karabekir ile görüş-
müş, Ermeni olaylarına ve Milli Mücadele’nin hazırlanışına tanık olmuştur.
Bundan sonra 20 ay hapis yatmış, Malta’daki Türk esirleri ile değiş tokuş
yapılarak özgürlüğünü elde etmiştir. Elimizdeki kitap, mütareke döneminde
Doğu Anadolu’daki olayları birinci elden anlatan nadir bir hatırattır.
3.400
Ğ
€
1.480
233
[İstanbul’da İtalyan kolonileri (2 kitap)]
a.
P. Gualberto Matteucci, Un Glorioso Convento Francescano Sulle
Rive del Bosforo, Il S. Francesco di Galata in Costantinopoli c. 1230-
1697, Edizioni Studi Francescani, Firenze, 1967.
417 s, metin dışında 19
levha, 24 x 17.5 cm, kağıt kapağında. Biblioteca di Studi Francescani se-
risinin 7. kitabı olarak yayınlanmıştır. Galata’daki Saint Pierre ve Paul
Kilisesinin tarihçesidir. Kitapta Galata ve Péra’nın tarihi ile bölgede yer-
leşik Ceneviz kolonisinin tarihi ile ilgili önemli bilgiler vardır.
b.
P. Gualberto Matteucci, La Missione Francescana di Costantinopo-
li. I La Sua Antica Origine e Primi Secoli di Storia (1217-1585), Edizio-
ni Studi Francescani, Firenze, 1971.
xv, 302 s, metin dışında 19 levha, 24
x 17.5 cm, kağıt kapağında.
Biblioteca di Studi Francescani
serisinin 9. ki-
tabı olarak basılmıştır. İstanbul’daki Fransisken tarikatının tarihi. 13. yüz-
yılda İtalya’da kurulan ve misyoner amaçlarla Ortadoğu’ya yayılan bir Ka-
tolik tarikatı olan Fransisken tarikatının bazı üyeleri 1217 yılında Lâtin iş-
gali altında bulunan İstanbul’a gelip yerleşmişti. Bu kitapta, günümüzde-
ki varlığı Beyoğlu’ndaki Sent Antuan Kilisesi gibi popüler ibadet mekan-
ları ile devam eden tarikatın 1585 yılına kadarki tarihini incelenmektedir.
600
Ğ
€
260
234
[Sedat Hakkı Eldem’in İstanbul anıları (2 kitap)]
a.
Sedad Hakkı Eldem
, İstanbul Anıları = Reminiscences of Istanbul.
İstanbul, Alarko Holding, 1979.
xxx, 343 s., resimli.34 x 24 cm. Orijinal
bez cildinde. Türkçe – İngilizce.
b.
Sedad Hakkı Eldem
, Boğaziçi Anıları = Reminiscences of the Bosp-
horus. İstanbul, Alarko Holding, 1979.
xxx, 398, 4 s., resimli. 34 x 24 cm.
Orijinal bez cildinde. Türkçe – İngilizce.
750
Ğ
€
325
ve Osmanlı İmparatorluğu topraklarını kapsayan gezisine ait notlar-
dan oluşan kitapta yazarın kişisel gözlemlerine dayanan Güney Rus-
ya, Kafkasya, Tiflis, Ermenistan, Ağrı Dağı, Erivan, Karadeniz ve İstanbul
gözlemleri yer almaktadır. Bryce güzergahını oluşturan yerlerin coğrafî
yeniden in
değil Kürtç
yönetimin
olarak tan
kadar vahş
sal karakte
f.
A[lfred].
Dodd, Mea
45 levha, 2
Ermeni ola
subayı ve s
tır. Savaş b
görev yapm
raki yıllard
rece tehlik
miştir. Dah
müş, Erme
Bundan so
yapılarak ö
Doğu Anad
3.400
Ğ
233
232c