d.
Elsa Lindberg-Dovlette, Konstantinopel. Aus dem Tagebuch einer
jungen Türkin, Morawe & Scheffelt Verlag, Berlin, [c 1910].
115 s, 17.5 x
12 cm, karton cildinde. Prenses Mirza Rıza Han Arfa, 1874-1944 yılları
arasında yaşamış İsviçreli yazar Elsa Lindberg’in eserlerinde kullandığı
diğer adıdır. Lindberg, Stockholm’de İran elçiliği görevini sürdürmekte
olan Prens Mirza Rıza Han Arfa ile evlenerek Elsa Lindberg-Dovlette
adını alır. Kocasının 1900’lü yılların hemen başında İstanbul’a İran elçisi
olarak gelmesi dolayısıyla 8 yıl kadar İstanbul’da yaşar. Bu eserde yaşa-
dığı İstanbul’u tasvir eder.
e.
Jahreshefte der Deutschen Evangelischen Gemeinde zu Konstanti-
nopel. Kriegsheft Jahrgang 1913-1914, 1914-1915, 1915-1916. Buch-
druckerei Gutenberg, Berlin, [1916?].
112, [16] s (bilançolar), 20 x 14
cm, kağıt kapağında. İstanbul’daki Alman Evanjelik Protestan Kilisesi-
nin 1913-1916 salnamesi.
f.
Max Rudolf Kaufmann, Pera und Stambul, Verlag Gustav Kiepenheuer,
Weimar, 1915.
[2], 223 s, 21 x 14 cm, kağıt kapağında.
Deutsche Orient-
Bücherei
serisinin 5. kitabıdır. Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönem-
lerinde İstanbul ve Péra’yı ele alan bu ilginç eserde dönemin kozmopo-
lit Péra’sı, İstanbul’un tarihi dokusu, Sadabad, Ramazan, Hac kafilesi, yan-
gınlar, Türk evi ve elit kesim, düğün âdetleri, Harem, Selamlık merasimi,
cepheden gelen başarı haberlerinin şehirdeki yansımaları, bir cenaze me-
rasimi, Balkan ülkelerinden şehre gelen Türk muhacirler ve Türk milliyet-
çiliğinin ayağa kalkması gibi ilginç konular ustalıkla anlatılıyor. Şehre ge-
lecek turistlere şehri tanıtacak bir rehber hazırlama amacı ile kitabı yazan
Kaufmann kitabın önsözünde İstanbul’da hiçbir turist rehberinde yer ve-
rilmeyen gizemli yerlere girdiğini ve sıradışı konulara değindiğini, kitabı-
nın bu açıdan geleneksel rehberlerden ayrıldığını belirtiyor.
g.
Friedrich Schrader, Konstantinopel Vergangenheit und Gegenwart,
Verlag von C. B. Mohr, Tübingen, 1917.
iv, 246 s, 22 x 14 cm, karton cil-
dinde. Dünkü ve 1917’lerin İstanbul’undan görünümler… Şehrin mima-
ri yapısı ile birlikte günlük yaşamdan kesitler verilmiştir. Yüzyılın başı-
nın İstanbul’unun Kur’an okulları, mahalleler, semtler, camiler, kitapçı-
lar, kitaphaneler, el sanatları, günlük yaşam, eğlenceler, mimari doku…
1900’lerin başlarında İstanbul’a gelen yazar, uzun yıllar boyunca kent-
te oturmuş ve kentin beşeri ve fiziki hayatını benimsemiştir. Bir yer-
li gibi oturduğu kente adeta bir vefa borcu ödercesine kaleme almış ol-
duğu bu eserinde, gayet sıcak ve yakın bir bakışla İstanbul’u anlatmak-
tadır. Eser iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde “Eski bir Dünya” baş-
lığı ile İstanbul’un fethinden 1900’lerin başına kadarki gelişimi özetle-
yen yazar, “İstanbul hayatından” adlı 2. bölümde, yaşadığı dönemde-
ki İstanbul’u sanki fotoğrafını çekercesine tasvir etmektedir. Kentin ta-
rihi yarımadası ve Beyoğlu yakası, halk tipleri, el sanatları, günlük ya-
şam, eğlenceler, eski eserler ve mimari doku gözler önüne serilmektedir.
Eserdeki
“İstanbul’da kitap ticareti ve kitapçılar”
adlı bölümün eski ki-
tap kurtlarının ilgisini çekeceğini umuyoruz.
2.100
Ğ
€
910
355
[1830’larda Türkiye’nin tam bir panoraması]
[James Ellsworth de Kay], Sketches of Turkey in 1831 and 1832, New
York, J. & J. Harper, 1833.
[4] s (kitap katalogu), [1] s (künye sayfası),
xii, 527 s, 24.5 x 14.5 cm, modern deri cildinde. James Ellsworth de
Kay (1792-1851) Amerikalı bir zoologtur. Bir tıp doktoru olsa da he-
kimlik yapmamış daha ziyade zooloji ile ilgilenmiş ve bu alanda eserler
vermiştir. Küçük puntoyla basılan bu çok hacimli ve ilginç kitapta Os-
manlı-Amerikan ilişkilerinin kurulmasına dair birinci elden bilgilere yer
verilmekte, tarihi ve siyasî olaylar gayet detaylı olarak anlatılmaktadır
Bu kitap bir yabancının gözüyle 1830’lar Türkiye’sinin bir panorama
sı, içinde yaşayan insanların günlük yaşamlarından dillerine, kadını
âiledeki ve toplumdaki yerinden saraydaki konumuna, ticarî hayattan
basının oluşumuna ve Türk hükümeti tarafından basılan ilk gazet
Moniteur Ottoman’a, okullardan kütüphanelere, isyankâr paşalardan
dilencilerden dervişlere, ülkenin siyasî durumundan, içinde yaşadığ
sosyal çalkantılara, imparatorluğun su ve baraj sistemlerinden köleleri
durumuna kadar çoğu zaman şaşırtıcı yüzlerce kare ile bezenmiş bi
sosyal tarihtir. Blackmer 465, Atabey 334.
2.000
Ğ
€
870
356
[İlk defa görülen bir İstanbul seyahatnamesi]
[Auguste Louis Charles] Comte de Lagarde [de Chambonas], Voyage d
Moscou à Vienne, par Kiow [Kiev], Odessa, Constantinople, Buchares
et Hermanstadt; ou Lettres adressées à Jules Griffith, Treuttel et Würtz
Paris, 1824.
viij, 440 s, 1 gravür, 21 x 12.5 cm, lüks deri cildinde. Com
te de Lagarde (1783-1853?) İstanbul’da Büyükdere’de ikâmet etmiş v
ağırlıklı olarak Büyükdere ve Tarabya’ya ait izlenimlerini anlatmıştır. Ki
tapta Kırklareli’nin Karadeniz kıyısındaki tatil beldesi olan İğneada’ya d
bir bölüm ayrılmıştır. Müzayedelerimizde ilk defa görülmektedir. Black
mer ve Atabey koleksiyonlarında da yer almamıştır.
1.750
Ğ
€
760
357
[Almanların Anadolu’da yürüttüğü bilimsel
araştırmalara ait kitaplar (6 kitap)]
a.
Karl Kannenberg, Kleinasiens Naturschätze seine Wichtigsten tiere
Kulturpflanzen und Mineralschätze, vom Wirtschaftlichen und Kultur
geschichtlichen Standpunkt, Verlag von Gebrüder Borntraeger, Berlin
1897.
xii, 278, [2] s, 31 levha, 2 plan, 23.5 x 16 cm, bez cildinde. Ekonomi
açıdan Anadolu’nun doğal kaynakları, maden cevherleri, faunası, hayvan
sal ve tarımsal zenginlikleri. Alman ordusunda bir topçu subayı olan Kan
nenberg kitabını Alman yatırımcıları ve gezginlerine birçok imkan suna
Anadolu’nun zenginliklerine dikkat çekmek için yazmıştır. Her biri bire
belge niteliğindeki fotoğrafları ve kendinden önceki bilimsel eserlere v
yerinde incelemelere dayanarak yapılan detaylı etüdleri ile bu eser araş
tırmacı ve koleksiyonerler için bir hazine değer taşımaktadır.
b.
Hauptmann E. von Bodemeyer, Quer Durch Klein-Asien in de
Bulghar-Dagh. Eine Naturwissenschaftliche Studien-Reise. Druck un
Verlag, Die Druck und verlags aktien gesellschaft vormals dölter, Em
mendingen, 1900.
v, 169 s, 25 x 16.5 cm, lüks deri cildinde. İstanbul’da
Mersin’e yapılan bilimsel bir gezinin öyküsü. Güzergah üzerinde bulu
nan Sapanca, Eskişehir, Akşehir, Konya ve Tarsus gibi yerlerin fiziki özel
likleri ve böcekleri incelenmiştir. Kitabın sonunda tespit edilen böcek
lerin Lâtince isimleri ve açıklamaları verilmiştir. Anadolu entomolojis
için çok önemli bilgiler içeren bu eser sonradan konu üzerinde çalışa
akademik çevrelerce kaynak olarak kullanılmıştır. Bodemeyer tarafın
dan tanımlanan bazı türlere adı verilmiştir.
c.
Rudolf Fitzner, Niederschlag und Bewölkung in Kleinasien, Justu
Gotha, Perthes, 1902.
90 s, 1 katlanır harita, ex-library nüsha, 27 x 1
cm, karton kapağında. Haydarpaşa, Geyve, Bilecik, Eskişehir, Ankara